Coronavirus: versoepelde economische werkloosheid bedienden

Om de invoering van economische werkloosheid voor bedienden te vergemakkelijken heeft de Nationale Arbeidsraad de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) nr. 147 gesloten.

Die is in werking getreden op 18 maart 2020 en is geldig tot 30 juni 2020.

Belangrijk !

Werkgevers die tijdelijk geen werk kunnen verschaffen aan hun werknemers als gevolg van een vermindering van de omzet, de productie, het klantenbestand of het aantal bestellingen kunnen, onder bepaalde voorwaarden, een beroep doen op het systeem van tijdelijke werkloosheid om economische redenen.

Als de tijdelijke werkloosheid echter te maken heeft met het coronavirus vraagt u het best tijdelijke werkloosheid wegens overmacht aan. De formaliteiten en de procedure m.b.t. tijdelijke werkloosheid wegens overmacht zijn immers aanzienlijk versoepeld (zie onze Infoflash van 20 maart 2020).

Waartoe dient CAO nr. 147?

Een bedrijf in moeilijkheden dat voor zijn bedienden tijdelijke werkloosheid om economische redenen wenst in te voeren moet in principe gebonden zijn door een sectorale CAO. Is het bedrijf dat niet, dan moet ze gebonden zijn door een bedrijfs-cao of een goedgekeurd ondernemingsplan.

Voortaan kunnen ondernemingen die momenteel niet gebonden zijn door een sectorale CAO, een bedrijfs-cao of een ondernemingsplan een beroep doen op CAO nr. 147 om economische werkloosheid voor bedienden in te voeren. Bijgevolg moeten bedrijven geen bedrijfs-cao of ondernemingsplan meer sluiten of opstellen. Alle andere formaliteiten blijven echter van kracht (zie hieronder: "Aanvraag tot erkenning als onderneming in moeilijkheden" en "Andere formaliteiten").

Belangrijk!

1. Sectoren en bedrijven die geen maatregelen hebben genomen behouden de mogelijkheid om eigen overeenkomsten of ondernemingsplannen op te stellen.
2. Bedrijven die een ondernemingsplan hebben ingediend maar die wachten op de goedkeuring ervan door de Commissie “ondernemingsplannen” van de FOD Werkgelegenheid vallen onder CAO nr. 147.

Onderneming in moeilijkheden

Om het stelsel van economische werkloosheid voor bedienden te kunnen toepassen moet de onderneming beschouwd worden als een bedrijf in moeilijkheden.

Een onderneming wordt beschouwd als bedrijf in moeilijkheden wanneer ze zich in één van de volgende situaties bevindt:

1. de onderneming, in de zin van juridische entiteit, kent een substantiële daling van minimum 10% van haar omzet, productie of bestellingen tijdens één van de vier kwartalen voorafgaand aan de aanvraag voor economische werkloosheid, vergeleken met hetzelfde kwartaal van het kalenderjaar 2008 of van één van de twee kalenderjaren die de aanvraag voorafgaan;
2. de onderneming, in de zin van technische bedrijfseenheid, juridische entiteit of vestigingseenheid kent, tijdens het kwartaal voorafgaand aan het kwartaal waarin de kennisgeving aan de RVA van onderneming in moeilijkheden is gebeurd, een aantal dagen economische werkloosheid voor haar arbeiders van ten minste 10 % van het totale aantal (arbeiders en bedienden) aan de RSZ aangegeven dagen;
3. de minister van Werk erkent de onderneming als bedrijf in moeilijkheden op basis van onvoorziene omstandigheden die, op korte termijn een substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen tot gevolg hebben.

De aanvraag tot erkenning als onderneming in moeilijkheden

In de huidige situatie zal de werkgever hoogst waarschijnlijk opteren voor de 3e hypothese (de minister van Werk erkent de onderneming als bedrijf in moeilijkheden op basis van onvoorziene omstandigheden die, op korte termijn, een substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen tot gevolg hebben).

Hij zal dan ook een aanvraag tot erkenning als onderneming in moeilijkheden moeten indienen bij de Directeur-generaal van de Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. De FOD Werkgelegenheid stelt een model ter beschikking voor het aanvragen van de erkenning als bedrijf in moeilijkheden. Ook kan de aanvraag elektronisch worden ingediend.

Meer info: https://werk.belgie.be/nl/themas/arbeidsovereenkomsten/schorsing-van-de-arbeidsovereenkomst/oorzaken-van-schorsing-hoofde-11

Opgelet! De werkgever moet aantonen dat hij geconfronteerd wordt met onvoorziene omstandigheden die op korte termijn een substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen tot gevolg hebben. Het bewijs van die substantiële daling moet worden geleverd aan de hand van btw-aangiften of elk ander bewijsstuk. De onderneming moet ook het bewijs leveren van het oorzakelijk verband tussen de onvoorziene omstandigheden en de substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen.

Andere formaliteiten

CAO nr. 147 maakt het gemakkelijker economische werkloosheid voor bedienden in te voeren. Alle andere formaliteiten blijven echter van kracht:

• Minstens 14 dagen vóór de toepassing van de economische werkloosheid het werkloosheidsbureau van de RVA waar de onderneming is gevestigd, in kennis stellen van een formulier (C106A) waaruit blijkt dat de onderneming aan de voorwaarden voor economische werkloosheid voldoet;
• Die kennisgeving op de dag van de geplande kennisgeving aan de RVA meedelen aan de ondernemingsraad of, als er geen ondernemingsraad is, aan de vakbondsdelegatie van het bedrijf;
• Minstens 7 dagen op voorhand, de dag van de kennisgeving niet inbegrepen, de werknemers op de hoogte brengen van de invoering van de economische werkloosheid en van de nadere bepalingen m.b.t. de uitvoering ervan: ofwel via aanplakking in de lokalen van het bedrijf, ofwel via een schriftelijke mededeling aan elke bediende waarvan de uitvoering van de overeenkomst geschorst wordt;
• De mededeling van de aanplakking of de individuele kennisgeving via elektronische weg aan de RVA bezorgen op de dag van de aanplakking of de individuele kennisgeving;
• Op de dag van de aanplakking of de schriftelijke kennisgeving t.a.v. elke bediende de ondernemingsraad, of als er geen ondernemingsraad is, de vakbondsafvaardiging de economische redenen meedelen die de invoering van een dergelijk stelsel rechtvaardigen.

Stelsels van economische werkloosheid

De werkgever kan kiezen tussen twee stelsels van economische werkloosheid:

• de volledige schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst: maximaal 16 weken per kalenderjaar, per volledige kalenderweek;
• gedeeltelijke arbeid die ten minste twee arbeidsdagen per week omvat: maximaal 26 weken per kalenderjaar per volledige week.

Bij een combinatie, over hetzelfde jaar, van stelsels van volledige schorsing van de uitvoering van de overeenkomst en stelsels van gedeeltelijke arbeid, gelden twee weken in het stelsel van gedeeltelijke arbeid als één week in het stelsel van volledige schorsing van de uitvoering van de overeenkomst.

Aanvullende vergoeding van 5 EUR

De werkgever is verplicht de betrokken werknemers een aanvulling op de werkloosheidsuitkering te betalen voor elke niet gewerkte dag.

De werkgever die zich beroept op CAO nr. 147 om economische werkloosheid voor bedienden in te voeren is een toeslag van 5 EUR per werkloosheidsdag verschuldigd.

Opgelet! Die aanvullende vergoeding is minstens gelijkwaardig aan:

• de aanvullende vergoeding die wordt toegekend aan arbeiders van dezelfde werkgever en/of van het paritair comité waaronder de werkgever valt die een werkloosheidsuitkering wegens tijdelijke werkloosheid om economische redenen genieten en in dezelfde onderneming zijn tewerkgesteld, of
• als dergelijke arbeiders er niet zijn, de aanvullende vergoeding bepaald door het paritair comité waaronder de onderneming zou vallen mocht ze arbeiders in dienst hebben.