Wat zijn je rechten en plichten als zelfstandige?

Als zelfstandige moet je sociale zekerheidsbijdragen betalen. In ruil hiervoor krijg je enkele (sociale) rechten. Daarnaast heb je ook bepaalde plichten als zelfstandige. Welke rechten en plichten je hebt, lees je op deze pagina. 

Wat zijn je plichten als zelfstandige?  

Als zelfstandige heb je een ander sociaal statuut dan werknemers. Volgens dit statuut heb je twee belangrijke verplichtingen: 

  • Je moet jezelf aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen

  • Je moet iedere 3 maanden sociale (zekerheids)bijdragen betalen

Aan wie moet je sociale bijdragen betalen? 

Je betaalt je sociale bijdragen rechtstreeks aan je sociaal verzekeringsfonds. Deze stort op haar beurt jouw bijdragen door naar Het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). 

Het RSVZ gebruikt alle sociale bijdragen van zelfstandigen om de voordelen van het algemene stelsel te financieren. Hieronder vallen terugbetalingen van medische zorgen, vergoedingen voor arbeidsongevallen, gezinsbijslagen en pensioenen. 

Wat zijn je rechten als zelfstandige? 

In ruil voor het driemaandelijks betalen van je sociale bijdragen, ontvang je bepaalde (sociale) rechten. Deze rechten bieden een sociale basisbescherming voor jou en je gezin. 

Pensioen

Op het einde van je carrière ontvang je een pensioen. Dit pensioen zal hoogstwaarschijnlijk niet heel hoog zijn. Daarom wordt aangeraden om ook een aanvullend pensioen op te bouwen zodat je je levensstandaard kan aanhouden op je oude dag. 

Ouderschapsverlof

Ben je zelfstandige en mama geworden? Dan krijg je tijdens je zwangerschapsvelrof een zwangerschapsuitkering betaald. Ook heb je na de geboorte van je kind recht op 105 gratis dienstencheques. Vaders en co-ouders krijgen respectievelijk een vaderschaps- en geboorte-uitkering na de geboorte van het kind. 

Overbruggingsrecht

Met het overbruggingsrecht kan je bepaalde socialezekerheidsrechten behouden en een tijdelijke vergoeding krijgen voor maximaal 12 maanden als je je activiteit als zelfstandige moet onderbreken of stopzetten door economische moeilijkheden. 

Arbeidsongeschiktheid

Deze verzekering garandeert, onder bepaalde voorwaarden, een vervangingsinkomen als je (tijdelijk) moet stoppen met werken door ziekte of een ongeval.   

Gezondheidszorg

Dankzij je sociaal statuut kan je rekenen op financiële steun van je ziekenfonds als je gezondheidszorg nodig hebt. 

Mantelzorg

Je kan je zelfstandige activiteit geheel of gedeeltelijk (minstens 50%) onderbreken om te zorgen voor je kind als deze een zware handicap heeft, een ernstig ziek familielid of een palliatief familielid.  

Overlijdensuitkering

Je kan je zelfstandige activiteit tijdelijk onderbreken bij het overlijden van een familielid.  

Gezinsbijslag

Je ontvangt maandelijks kinderbijslag voor al je kinderen. Het bedrag van de kinderbijslag is hetzelfde voor alle sociale statuten die hier recht op hebben (zelfstandigen, werknemers, ambtenaren). 

Is alles nog niet helemaal duidelijk?

Geen zorgen, we hebben een overzicht gemaakt waar al je rechten als zelfstandige worden opgesomd, inclusief informatie over de instanties waarbij je terecht kan voor meer informatie.. 

Bekijk het overzicht