Werknemer met tijdskrediet of thematisch verlof: impact op de arbeidstijd?

Auteur: Laurence Philippe - Catherine Legardien
Leestijd: 7min
Publicatiedatum: 07/03/2019 - 11:53
Laatste update: 09/05/2019 - 11:04

Op het Infoblad E56 herhaalt de RVA de regels die van toepassing zijn op de werknemers tijdens een loopbaanonderbreking in de ruime zin (tijdskrediet en thematisch verloven) en beperkt hij de mogelijkheden om een werknemer tewerk te stellen tijdens een loopbaanonderbreking bovenop het overeengekomen werkrooster. De RVA kondigt eveneens aan dat de controle op deze regels opgevoerd zal worden.

Specifieke regels voor deeltijdse werknemers

Wanneer een van jullie werknemers tijdskrediet neemt of deeltijds thematisch verlof geniet, dan wordt zijn arbeidsregeling aangepast. Hij zit nu in een deeltijdse arbeidsregeling. De specifieke wetgeving voor deeltijdse werknemers is voortaan van toepassing op deze werknemer.

In tegenstelling tot werknemers die voltijds werken voor onbepaalde duur, moet deze werknemer een schriftelijke arbeidsovereenkomst hebben. Bovendien moet de arbeidsovereenkomst de arbeidsregeling en het werkrooster van de werknemer vermelden. Wanneer de werknemer reeds een schriftelijke overeenkomst had, dan moet er een bijlage hierbij worden gesloten.

Een kopie of een uittreksel van deze arbeidsovereenkomst met de identiteit van de werknemer, de arbeidsregeling, het werkrooster en zijn handtekening moet worden bewaard, hetzij fysiek, hetzij elektronisch, op de plaats waar het arbeidsreglement kan worden geraadpleegd.

Zoals bij alle deeltijdse werknemers moeten de volgende regels worden nageleefd:

  • Een document met de afwijkingen op de vaste of variabele werkroosters moet worden uitgehangen en gedurende 5 jaar worden bewaard. U bent evenwel vrijgesteld van deze formaliteit als u een tijdsregistratiesysteem hebt.
  • Voor de werknemers met een variabel rooster moet het individuele werkrooster worden meegedeeld door het uithangen van een schriftelijk bericht en dit ten minste vijf werkdagen vooraf (tenzij er sprake is van een sectorale afwijking). Dit bericht moet gedurende 1 jaar worden bewaard. Dot bericht moet beschikbaar zijn op de plaats waar het arbeidsreglement kan worden geraadpleegd en moet minstens 1 jaar worden bewaard. 

Specifieke regels voor werknemers met loopbaanonderbreking

Vorig standpunt van de RVA

Voorheen aanvaardde de RVA dat er bijkomende uren en overuren gepresteerd werden op voorwaarde dat dit niet systematisch gebeurt, dat de werknemer zijn toestemming heeft gegeven wanneer ze op zijn gebruikelijke inactiviteitsdag worden gepresteerd en dat ze worden ingehaald. 

Huidig standpunt van de RVA

De RVA beperkt voortaan de mogelijkheden om het werkrooster te overschrijden.

Overuren niet toegelaten

De RVA heeft zijn standpunt gewijzigd en is nu van mening dat een regeling van loopbaanonderbreking onverenigbaar is met het presteren van overuren. Ter herinnering: overuren zijn de uren die buiten de normale dagelijkse en wekelijkse arbeidsduur worden gewerkt (9 uur per dag en 40u per week of een kortere duur zoals voorzien bij cao).

Voorbeeld: een deeltijdse werknemer heeft een vast werkrooster van 8u op maandag, dinsdag en woensdag. Op maandag presteert hij 11u. 2u zijn overuren die gepresteerd werden bovenop de 9u.

Belangrijk! De RVA wijst er ook op dat vrijwillige overuren die worden gepresteerd zonder motief en met toestemming van de werknemer onverenigbaar zijn met een regeling van loopbaanonderbreking. Hierdoor kunnen werknemers die dat wensen meer uren werken, terwijl de verschillende regelingen voor loopbaanonderbreking bedoeld zijn om werk en privéleven beter op elkaar af te stemmen.

Bijkomende uren beperkt

De RVA beperkt nu de mogelijkheden voor werknemers met loopbaanonderbreking om bijkomende uren te presteren. Ter herinnering, bijkomende uren zijn de uren die buiten het werkrooster dat overeengekomen werd of uithangt worden gepresteerd, maar binnen de dagelijkse en wekelijkse limieten (9u/dag en 40u/week).

Voorbeeld: een deeltijdse werknemer werkt op basis van het volgende werkrooster: 8u op maandag, dinsdag en vrijdag en 4u op woensdag. Woensdag 13 maart presteert hij 8u. Hij heeft 4 bijkomende uren gepresteerd maar geen overuren.

De volgende voorwaarden blijven behouden:

  • er mogen niet systematisch bijkomende uren worden gepresteerd;
  • de werknemer moet zijn toestemming geven om tewerkgesteld te worden op een gewoonlijke inactiviteitsdag;
  • bijkomende uren moeten worden ingehaald tijdens de referentieperiode en ten minste vóór het einde van de loopbaanonderbreking.

Bovendien voegt de RVA eraan toe dat deze bijkomende uren geen aanleiding kunnen geven tot de betaling van een overloon. Deze aanvullende voorwaarde beperkt de mogelijkheden om bijkomende uren te presteren.

Wanneer geeft een bijkomend uur recht op betaling van een overloon?

Deeltijdse werknemers mogen bijkomende uren presteren. Deze uren geven, in tegenstelling tot overwerk, niet automatisch recht op een overloon.

Een krediet van bijkomende uren geeft immers geen recht op een overloon. Wanneer dit krediet is opgebruikt, wordt er een overloon uitbetaald voor de bijkomende uren, hoewel er minder dan 9 uur per dag en 40 uur per week gewerkt is.

Voor een werknemer in een vaste regeling bedraagt het krediet van bijkomende uren zonder overloon 12u per maand. Een werknemer met een vaste arbeidsregeling is een werknemer van wie het werkrooster vast is of van wie de wekelijkse of cyclische duur vast is (maar het werkrooster variabel).

Voorbeeld: een werknemer presteert 4u van maandag tot en met vrijdag (vaste werktijden) of een werknemer presteert wekelijks 20 uur per week volgens het werkrooster dat uithangt (vaste regeling en variabel rooster) of een werknemer presteert in week A 25 uur en in week B 15 uur (cyclus).

Als een van deze werknemers met loopbaanonderbreking meer dan 12 bijkomende uren per maand presteert, is er een overloon verschuldigd, ook al worden deze uren later ingehaald.

Voor een werknemer in een variabele regeling bedraagt het krediet van bijkomende uren zonder overloon 3u14 per week binnen de referentieperiode, met een maximum van 168u. Werknemers in een variabele regeling zijn de werknemers van wie het werkrooster van week tot week varieert en vooraf wordt meegedeeld.

Voorbeeld: Een werknemer moet gemiddeld 22u per week presteren over een periode van 4 weken. Zijn werkrooster wordt hem één week op voorhand meegedeeld door middel van uithanging. Hij heeft dus een krediet van bijkomende uren zonder overloon van 12u56. De bijkomende uren zijn de uren die gepresteerd worden  bovenop het rooster dat uithangt maar ook bovenop de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur. Rooster dat uithangt en gepresteerd wordt

  • Week 1: 28 uren – 6 bijkomende uren.
  • Week 2: 16 u
  • Week 3: 30 u – 8 bijkomende uren.
  • Week 4: 14 uren

Alhoewel de gemiddelde wekelijkse duur van 22 u gerespecteerd werd, heeft deze werknemer 14 bijkomende uren gepresteerd. 1 uur en 4 minuten overschrijden het aantal uren en zijn dus onderworpen aan een overloon.

Gevolgen van de niet-naleving van de principes in geval van overuren en bijkomende uren

Als de RVA bij een controle tot de vaststelling komt dat de werknemer tijdens zijn loopbaanonderbreking overuren of bijkomende uren presteert die niet voldoen aan de hogervermelde voorwaarden, zal hij de reeds betaalde onderbrekingsuitkeringen terugvorderen.

Wat met glijdende werktijden?

Een deeltijdse werknemer met een vast rooster kan worden tewerkgesteld in een glijdend rooster. Dat is eveneens het geval wanneer hij met loopbaanonderbreking is.

Ter herinnering: de toepassingsvoorwaarden (stamtijden, glijtijden, enz.) van dit glijdende rooster moeten worden vastgelegd in het arbeidsreglement en in de arbeidsovereenkomst van de deeltijdse werknemer.

Voorbeeld: Een werknemer presteert 20u per week in een glijdend rooster. Hij mag beginnen tussen 7u en 9u en stoppen tussen 11u en 13u. Hij wordt tewerkgesteld van maandag tot vrijdag. Hij zal erop moeten letten dat zijn gemiddelde wekelijkse arbeidsduur (20u) over de referentieperiode naleeft. 

Hoe deze instructies naleven?

De wetgeving op deeltijdse arbeid is ingewikkeld. Gecombineerd met een loopbaanonderbreking wordt dit een zeer complex verhaal. Onze Legal Partners kunnen samen met u de werkroosters en arbeidsregelingen van werknemers met loopbaanonderbreking doornemen. Zo leeft u de instructies van de RVA na en hoeft u niet wakker te liggen van toekomstige controles.

Bron: Infoblad E56 van de RVA, “Naleving van de arbeidsregeling tijdens een loopbaanonderbreking/tijdskrediet”.

 

De website van Partena Professional is een kanaal om informatie in een begrijpelijke vorm ter beschikking te stellen aan aangesloten leden en niet-leden. Partena Professional streeft er naar actuele informatie aan te bieden en deze informatie wordt met de grootste zorg samengesteld (onder andere in de vorm van Infoflashes). Maar aangezien de sociale en fiscale wetgeving voortdurend in beweging is, kan Partena Professional geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden inzake de juistheid, het up-to-date zijn of de volledigheid van de informatie die via deze website werd geraadpleegd of uitgewisseld. Verdere bepalingen kunnen worden nagelezen in onze algemene disclaimer die van toepassing is bij elke raadpleging van deze website. Door deze website te raadplegen, aanvaardt u uitdrukkelijk de bepalingen van deze disclaimer. Partena Professional kan de inhoud van deze disclaimer eenzijdig wijzigen.