Wat zijn de steunmaatregelen voor de sociale bijdragen van zelfstandigen, in het kader van de energiecrisis?

In het jaar 2022 zullen talrijke zelfstandigen (in alle sectoren) geconfronteerd worden met financiële problemen door de energiecrisis.

Daarom heeft de federale regering een aantal maatregelen getroffen om zelfstandigen te helpen om het hoofd te bieden aan de stijging van de energieprijzen.

In dit artikel geven wij je een overzicht van de verschillende steunmaatregelen.

Graag nog meer info?

Raadpleeg dan zeker ons Energiedossier

Lees ons Dossier over de Energiecrisis

Indien je hard wordt getroffen door de energiecrisis, kan je voor de 4 kwartalen van 2022 een vermindering van de voorlopige sociale bijdragen aanvragen.

Sinds 2022 is de vermindering niet meer beperkt tot bepaalde drempels (met uitzondering van de wettelijke minimumdrempels, van toepassing voor zelfstandigen in hoofdberoep, voor starters en voor meewerkende partners) met als gevolg dat je jouw voorlopige sociale bijdragen van 2022 kan aanpassen aan de economische werkelijkheid.

Hetzelfde geldt als je nog zwaar getroffen wordt voor de vier kwartalen van 2023.

Wij vestigen je aandacht op het feit dat, als uit jouw definitief inkomen blijkt dat de vermindering van de voorlopige bijdragen onterecht werd toegekend, je een supplement aan sociale bijdragen zal moeten betalen, verhoogd met de trimestriële wettelijke verhogingen van 3% en de eenmalige wettelijke verhoging van 7%

Een vermindering van je voorlopige sociale bijdragen aanvragen?

Dien hier je aanvraag online in

Je kan uitstel van betaling aanvragen voor de voorlopige sociale bijdragen van het vierde kwartaal van 2022 en van het eerste kwartaal van 2023.

Deze maatregel geldt voor alle categorieën van zelfstandigen (hoofdberoep, bijberoep, gepensioneerd, meewerkende partner, …).

We benadrukken dat deze maatregel niet geldt voor reeds betaalde bijdragen.

Je sociale rechten worden gevrijwaard, voor zover de sociale bijdragen worden betaald binnen de verlengde termijn. Indien je dit niet doet, zal jouw fonds verplicht zijn om verhogingen aan te rekenen en moeten de eventueel toegekende sociale uitkeringen teruggevorderd worden.

Opgelet! Het uitstel van betaling van de bijdrage van het vierde kwartaal van 2022 vormt een belemmering voor de fiscale aftrekbaarheid van de premies VAPZ voor het jaar 2022. Het uitstel van betaling van de bijdrage van het eerste kwartaal van 2023 vormt een belemmering voor de fiscale aftrekbaarheid van de premies VAPZ voor het jaar 2023.

Deze premies zijn enkel fiscaal aftrekbaar als de sociale bijdragen effectief en volledig werden betaald.

Bent je klant/partner bij Partena Professional en je wil een uitstel van betaling van jouw sociale bijdragen aanvragen?

Dien vanaf nu je aanvraag in op ons portaal My Social Security Manager

Je aanvraag moet ingediend worden

  • vóór 15 december 2022 om een uitstel te bekomen voor het vierde kwartaal 2022.
  • vóór 15 maart 2023 om een uitstel te bekomen voor het eerste kwartaal 2023.

 

Deze moet gemotiveerd worden en de volgende elementen bevatten:

  • aantonen van de impact van de energiecrisis op de zelfstandige activiteit
  • aantonen van de sterke stijging van de energievoorschotfactuur van 2022 en/of 2023, ten opzichte van deze van 2021.

 

Dit betekent dat het moet gaan om een aanzienlijke stijging van de energiekosten die een sterke impact heeft op jouw activiteit.

Je moet, aan de hand van bewijsstukken, zo goed mogelijk aantonen dat de stijging van de energieprijzen een aanzienlijke negatieve impact heeft op je zelfstandige activiteit.

Je kan bijvoorbeeld de omvang van je financiële en economische problemen aantonen op basis van het aandeel van de energiekosten in je bedrijfs- of productiekosten (voorbeeld: met de resultatenrekeningen van je onderneming of met andere documenten).

Voorbeeld: De voorlopige gas- en elektriciteitsfactuur voor 2021 bedroeg 10.000 euro; de factuur voor 2022 bedraagt 18.000 euro (+ 80%). Je moet ook aantonen dat de energiekosten het grootste deel van de totale bedrijfskosten uitmaken (bijvoorbeeld 65%).

==> In dit geval zal de aanvraag tot uitstel van betaling voor de voorlopige bijdrage van het vierde kwartaal toegekend worden.

Ander voorbeeld: De voorlopige gas- en elektriciteitsfactuur voor 2021 bedroeg 3.000 euro; de factuur voor 2022 bedraagt 6.000 euro (+ 100%). Uit de voorgelegde stukken blijkt duidelijk dat de energiekosten maar een klein deel (7%) van de productiekosten vertegenwoordigen. De impact van de stijging van de energiekosten op de bedrijfs-/productiekosten is beperkt.

==> In dit geval zal de aanvraag tot uitstel van betaling voor de voorlopige bijdrage van het vierde kwartaal niet toegekend worden.

 

Een aanvraag tot vrijstelling van bijdragen is eveneens mogelijk, ook indien initieel een uitstel werd aangevraagd.

Dan krijg je één jaar uitstel voor de betaling van jouw bijdragen.

De bijdrage van het vierde kwartaal van 2022 moet betaald zijn vóór 15 december 2023 en de bijdrage van het eerste kwartaal van 2023 moet betaald zijn vóór 31 maart 2024.

Wanneer je jouw voorlopige bijdragen van het vierde kwartaal van 2022 en van het eerste kwartaal van 2023 ook niet kan betalen, dan kan je, met een eenvoudige aanvraag (mail of gewone post) vragen om de betaling te spreiden door middel van een afbetalingsplan.

Wij benadrukken evenwel dat de toekenning van een afbetalingsplan geen belemmering is voor de berekening van verhogingen en intresten op de onbetaalde bijdragen aan het einde van elk kwartaal. Na afloop van dit afbetalingsplan zal je een afrekening ontvangen van deze verhogingen en intresten.

Na afloop van je afbetalingsplan kan je aan ons fonds een aanvraag tot kwijtschelding van de verhogingen vragen. Wij zullen deze aanvraag overmaken aan het RSVZ die deze aanvragen zal goedkeuren indien het afbetalingsplan nauwkeurig werd nageleefd.

  • Indien een afbetalingsplan wordt gevraagd voor de bijdrage van het vierde kwartaal van 2022, dat het voorwerp uitmaakt van uitstel van betaling, moet je de aanvraag ten laatste indienen op 15/12/2023. In dit geval kan een afbetalingsplan toegekend worden voor een maximumperiode van 24 maanden.
  • Indien een afbetalingsplan wordt gevraagd voor de bijdrage van het eerste kwartaal van 2023, dat het voorwerp uitmaakt van uitstel van betaling, moet je de aanvraag ten laatste indienen op 31/03/2024. In dit geval kan een afbetalingsplan toegekend worden voor een maximumperiode van 24 maanden.

 

  • Indien geen uitstel van betaling werd aangevraagd voor de bijdrage van het vierde kwartaal van 2022, moet de aanvraag van een afbetalingsplan ten laatste op 15/12/2022 worden ingediend. In dit geval kan een afbetalingsplan toegekend worden voor een maximumperiode van 36 maanden.
  • Indien geen uitstel van betaling werd aangevraagd voor de bijdrage van het eerste kwartaal van 2023, moet de aanvraag van een afbetalingsplan ten laatste op 31/03/2023 worden ingediend. In dit geval kan een afbetalingsplan toegekend worden voor een maximumperiode van 36 maanden.

Het terugbetalingsplan heeft geen invloed op je sociale rechten, op voorwaarde dat dit plan nauwkeurig wordt nageleefd.

Naar aanleiding van de impact van de energiecrisis op je beroepsactiviteit, is het ook mogelijk om een vereenvoudigde aanvraag tot vrijstelling van sociale bijdragen in te dienen voor de voorlopige bijdrage van het vierde kwartaal van 2022 en van het eerste kwartaal van 2023.

In dit geval moet je de volgende elementen aantonen:

  • de impact van de energiecrisis op de zelfstandige activiteit;
  • de sterke stijging van de energievoorschotfactuur van 2022 en/of 2023, ten opzichte van deze van 2021.

Een aanvraag tot vrijstelling van bijdragen is ook mogelijk, al werd initieel uitstel van betaling aangevraagd.

Indien je voor andere kwartalen ook een vrijstelling wil aanvragen, moet de aanvraag via de normale procedure gebeuren, ook indien je intussen niet meer als zelfstandige werkt.

Opgelet, vrijgestelde kwartalen zullen niet in aanmerking komen voor de opbouw van pensioenrechten maar kunnen binnen de 5 jaar geregulariseerd worden voor het behoud van de pensioenrechten.

De vrijstelling van bijdragen voor een kwartaal in 2022 vormt eveneens een belemmering voor de fiscale aftrekbaarheid van de premies VAPZ voor het jaar 2022 en de vrijstelling van bijdragen voor een kwartaal in 2023 vormt eveneens een belemmering voor de fiscale aftrekbaarheid van de premies VAPZ voor het jaar 2023.

Ben je klant/partner bij Partena Professional en wil je een vrijstelling van betaling van je sociale bijdragen aanvragen?

Dien vanaf nu je aanvraag in op ons portaal My Social Security Manager

  • zelfstandigen en helpers in hoofdberoep
  • meewerkende partners met maxistatuut
  • actieve gepensioneerden
  • student-zelfstandigen en zelfstandigen die genieten van artikel 37, voor zover zij, op basis van hun referentie-inkomen in N-3, voorlopige bijdragen moeten betalen die minstens evenwaardig zijn als de minimumbijdragen van een zelfstandige in hoofdberoep.

Je bent gedwongen om je zelfstandige activiteit volledig te onderbreken of stop te zetten gedurende minstens 7 opeenvolgende kalenderdagen, naar aanleiding van omstandigheden buiten je wil?

In dit geval kom je in aanmerking voor de derde pijler van het klassieke overbruggingsrecht (gedwongen onderbreking/stopzetting ingeval van overmacht) en meer bepaald in de situatie van “een beslissing van een derde economische actor of een gebeurtenis met economische impact”.

De stijging van de prijzen in de energiesector die leidt tot een aanzienlijke stijging van de energiekosten in de totale productiekosten/beroepskosten, kan immers beschouwd worden als een dergelijke “gebeurtenis waarvan de economische impact een rechtstreekse en beduidende invloed heeft op de activiteit van je onderneming”.

Indien je besluit om je zelfstandige activiteit te onderbreken of te beëindigen, in die zin dat de uitoefening van deze activiteit minder rendabel is door de stijging van de energieprijzen, dan wordt ervan uitgegaan dat je gedwongen bent om je zelfstandige activiteit te onderbreken wegens omstandigheden buiten je wil.

Opgelet! Het gaat niet enkel over verhoogde gas- en elektriciteitsfacturen die u moet betalen, maar ook om verhoogde brandstofprijzen (benzine, diesel, kerosine, enz.) en grondstoffen (door de stijging van de energieprijzen).

Overbruggingsrecht aanvragen?

Download hier het aanvraagformulier

Om het overbruggingsrecht aan te vragen, moet je onderworpen zijn als:

  • zelfstandige of helper in hoofdberoep
  • zelfstandige in hoofdberoep, met toepassing van artikel 37, en, op basis van het referentie-inkomen in N-3, voorlopige bijdragen betalen die minstens gelijkwaardig zijn aan de minimumbijdragen van een zelfstandige in hoofdberoep
  • meewerkende partner met maxistatuut

Indien je zelfstandige in bijberoep of actieve gepensioneerde bent, kan je geen overbruggingsrecht aanvragen.

  1. Onderwerping

Je moet gedurende minstens 4 kwartalen die voorafgaan aan de eerste dag van het kwartaal dat volgt op het kwartaal van gedwongen onderbreking, onderworpen zijn aan het sociaal statuut van de zelfstandigen of, met andere woorden, tijdens het kwartaal van de gedwongen stopzetting en de 3 kwartalen ervoor.

  1. Betaling van de sociale bijdragen

Je moet jouw wettelijk verschuldigde voorlopige bijdragen effectief betaald hebben gedurende minstens 4 van de 16 kwartalen die voorafgaan aan het kwartaal dat volgt op het kwartaal van de kalendermaand waarop de aanvraag betrekking heeft.

  1. Afwezigheid van beroepsactiviteit

Je mag een beroepsactiviteit niet cumuleren met het overbruggingsrecht, ook al heb je geen enkel inkomen uit deze activiteit.

Wat wordt bedoeld met een beroepsactiviteit?

  • zelfstandige activiteit
  • activiteit als werknemer of ambtenaar
  • uitkering in het kader van een beroepsinlevingsovereenkomst
  • de uitoefening van een beroepsactiviteit in het buitenland
  1. Afwezigheid van een vervangingsinkomen

Je mag geen potentieel recht openen op een vervangingsinkomen.

Wat wordt bedoeld met een vervangingsinkomen?

  • Verplichte verzekering gezondheidszorgen en uitkeringen: arbeidsongeschiktheidsuitkering, invaliditeitsuitkering, moederschapsuitkering
  • Rustpensioen en vervroegd rustpensioen
  • Werkloosheidsuitkering
  • Vergoeding bij arbeidsongeval en beroepsziekte
  • Vervangingsinkomen in het buitenland
  1. Hoofdverblijfplaats in België

Je moet je hoofdverblijfplaats in België hebben. Als de gegevens in het rijksregister niet overeenstemmen met de werkelijkheid, contacteer dan je gemeentebestuur om deze gegevens te laten aanpassen.

Je moet een oorzakelijk verband kunnen aantonen tussen de gebeurtenis en de tijdelijke of definitieve onmogelijkheid om jouw zelfstandige activiteit verder te zetten.

Je moet dus aantonen dat de verderzetting van jouw activiteit minder rendabel is door de aanzienlijke stijging van jouw productiekosten als gevolg van de energiecrisis.

Voeg dus bij jouw aanvraag steeds de bewijsstukken toe die de volgende elementen aantonen:

  • de impact van de energiecrisis op de productiekosten/beroepskosten van jouw zelfstandige activiteit;
  • de sterke stijging van de energievoorschotfactuur van 2022 en/of 2023, ten opzichte van die van 2021.

Voorbeelden: voorschotfacturen gas en/of elektriciteit van 2021 en 2022, die een aanzienlijke stijging van de energiekosten aantonen en het bewijs van het aandeel van deze energiekosten in de totale productiekosten / beroepskosten (op basis van de resultatenrekening of andere documenten), ter staving van een volledige motivering waarom dit heeft geleid tot een onderbreking / stopzetting van jouw zelfstandige activiteit.

Bij gebrek aan deze bewijsstukken zal jouw aanvraag niet ontvankelijk zijn.

Stuur ons het inlichtingenformulier aangetekend terug of leg ter plaatse een verzoekschrift neer, en dit voor het einde van het tweede kwartaal dat volgt op het kwartaal van de gedwongen stopzetting. Na deze termijn, zal de aanvraag niet meer ontvankelijk zijn.

Het bedrag van de maandelijkse financiële uitkering varieert in functie van het aantal dagen dat de zelfstandige activiteit wordt onderbroken (tussen 25% en 100%).

 

 

Wanneer aan alle voorwaarden wordt voldaan, zal de financiële uitkering betaald worden in het begin van de maand die volgt op de maand waarin de uitkering wordt aangevraagd.

Het overbruggingsrecht wordt toegekend voor een periode van 12 maanden financiële uitkering en van 4 kwartalen van behoud van bepaalde sociale rechten op de volledige loopbaan van de zelfstandige.

Indien je minstens 60 kwartalen (= 15 jaar) kan aantonen, waarvoor pensioenrechten worden geopend, kan je over jouw volledige beroepsloopbaan, genieten van een verdubbeling van de maximale toekenningsperiode, namelijk:

  • van een financiële uitkering gedurende maximum 24 maanden
  • van het behoud van bepaalde sociale rechten gedurende maximum 8 kwartalen

In de context van de energiecrisis wordt tijdelijk een uitzondering voorzien!

Het overbruggingsrecht, dat je zal worden toegekend naar aanleiding van de onderbreking of de stopzetting, gelinkt aan het feit dat jouw activiteit minder rendabel is door de stijging van de energieprijzen, zal niet in aanmerking worden genomen voor de totale toekenningsduur van het “klassieke” overbruggingsrecht op de volledige loopbaan.

Er zal ook geen rekening gehouden worden met reeds eerder toegekende periodes van overbruggingsrecht.

De periode die niet in aanmerking wordt genomen, heeft betrekking op de financiële uitkeringen die toegekend worden voor de maanden oktober, november, december 2022 en januari, februari, maart 2023 en het behoud van bepaalde sociale rechten, toegekend voor het eerste en tweede kwartaal van 2023.

Opgelet! Deze afwijking is enkel van toepassing voor een overbruggingsrecht dat wordt toegekend naar aanleiding van een onderbreking of stopzetting in de periode van 1 oktober tot 31 maart 2023.

Samengevat: Ingeval van een volledige onderbreking of stopzetting van jouw zelfstandige activiteit vanaf het vierde kwartaal van 2022, door de sterke verhoging van de energieprijzen, kun je maximum 12 maanden genieten van een financiële uitkering en maximum 4 kwartalen van het behoud van bepaalde sociale rechten. De periode van financiële uitkeringen, toegekend voor oktober, november, december 2022 en januari, februari, maart 2023 en het behoud van bepaalde sociale rechten, toegekend voor het eerste en tweede kwartaal van 2023, zullen niet in aanmerking komen voor de “rugzak” van 12 maanden.

Wij houden je op de hoogte ingeval deze afwijking zou verlengd worden.