Sociale verkiezingen 2024: wat wordt verstaan onder 'onderneming'?

Auteur Catherine Mairy  (Legal Expert)
Leestijd 5min
Laatst geüpdatet 10/10/2024 - 10:07

De sociale verkiezingen zullen plaatsvinden in de periode van 13 mei tot 26 mei 2024 in alle ondernemingen, begrepen in de zin van technische bedrijfseenheid, die een minimaal aantal werknemers tewerkstellen.

Het doel is namelijk om werknemersvertegenwoordigers te kiezen voor een comité voor preventie en bescherming op het werk (C.P.B.W.) en een ondernemingsraad (O.R.) in ondernemingen met gewoonlijk respectievelijk gemiddeld ten minste 50 werknemers en ten minste 100 werknemers in dienst tijdens de periode van 1 oktober 2022 tot 30 september 2023.

Een korte voorstelling van het begrip onderneming en de niveaus waarop de sociale verkiezingen kunnen worden gehouden.

Verkiezingen op het niveau van de technische bedrijfseenheid

De onderneming moet, in het kader van de wetgeving betreffende de sociale verkiezingen, worden beschouwd als 'technische bedrijfseenheid' (T.B.E.) die een bepaalde economische en sociale zelfstandigheid heeft.

De onderneming is dus niet noodzakelijk hetzelfde als een onderneming in de betekenis van 'juridische entiteit'.

Economische zelfstandigheid

De economische zelfstandigheid veronderstelt dat er een bepaalde onafhankelijkheid bestaat van de zetel of afdeling ten opzichte van de onderneming, de juridische entiteit. Concreet kan deze zelfstandigheid worden getoetst aan de hand van met name volgende factoren:

  • de reële bevoegdheden van de entiteit;
  • verschillende directieleden en verantwoordelijke personen die zelfstandig kunnen beslissen;
  • een daadwerkelijke vrijheid om de activiteiten technisch en economisch te bepalen en te ontwikkelen;
  • eigen administratieve, commerciële en boekhoudkundige diensten (= algemene diensten).

Sociale zelfstandigheid

De sociale zelfstandigheid wordt gekenmerkt door het feit dat een aantal werknemers gebonden is aan eenzelfde activiteit; er bestaat met andere woorden een bepaalde gemeenschap van mensen die verschilt van de andere eenheden. Dit vloeit voort uit een aantal sociale criteria, zoals met name:

  • de verscheidenheid van mensenkringen;
  • de zelfstandigheid op het niveau waarop het personeelsbeleid wordt gevoerd en de onderhandelingen over sociale kwesties;
  • een verschillend beleid inzake lonen en wettelijke en buitenwettelijke voordelen;

In geval van 'twijfel' hebben de sociale criteria de overhand op de economische criteria.

Verkiezingen op een ander niveau dan de technische bedrijfseenheid

Verkiezingen op het niveau van de juridische entiteit

Het geval wordt bedoeld waarin een juridische entiteit uit verscheidene T.B.E.’s bestaat die afzonderlijk niet het vereiste aantal werknemers halen om een C.P.B.W. en/of een O.R. op te richten. In dat geval moeten ze gegroepeerd worden op het niveau van de juridische entiteit om de drempel van de 50 of 100 werknemers te bereiken.

Hergroeperen van verscheidene T.B.E.'s in één entiteit

Wanneer de onderneming als juridische entiteit verschillende T.B.E.’s telt, waarvan er één niet voldoet aan de norm van 50 werknemers voor het C.P.B.W. en van 100 werknemers voor de O.R., moet deze T.B.E.:

  • ofwel worden gevoegd bij andere T.B.E.’s van dezelfde juridische entiteit die evenmin de norm van 50 werknemers voor het C.P.B.W. of van 100 werknemers voor de O.R. bereiken;
  • ofwel worden gevoegd bij een T.B.E. van dezelfde juridische entiteit die de norm van 50 werknemers voor het C.P.B.W. of van 100 werknemers voor de O.R. bereikt.

Samenbrengen van meerdere juridische entiteiten

Tot het tegendeel wordt bewezen, worden meerdere juridische entiteiten vermoed één T.B.E. te vormen indien bewezen kan worden:

(1) dat die juridische entiteiten ofwel deel uitmaken van eenzelfde economische groep of worden bestuurd door eenzelfde persoon of door personen die een onderlinge economische band hebben, ofwel eenzelfde activiteit hebben of activiteiten uitoefenen die op elkaar zijn afgestemd;

(2) dat er elementen bestaan die wijzen op een sociale samenhang tussen deze juridische entiteiten, zoals met name een gemeenschap van mensen verzameld in dezelfde gebouwen of in nabije gebouwen, een gemeenschappelijk personeelsbeheer, een gemeenschappelijk personeelsbeleid, een arbeidsreglement of collectieve arbeidsovereenkomsten die gemeenschappelijk zijn of die gelijkaardige bepalingen bevatten.

Indien men het bestaan kan bewijzen van één van de voorwaarden van economische aard (1) en het bestaan van bepaalde elementen van sociale samenhang tussen de verschillende juridische entiteiten (2), dan zullen deze worden beschouwd als vormend één enkele T.B.E., althans indien de werkgever(s) het bewijs levert(en) dat het personeelsbeheer en -beleid geen sociale criteria aan het licht brengen, kenmerkend voor het bestaan van een T.B.E.

Het vermoeden is dus een weerlegbaar vermoeden dat enkel ingeroepen mag worden door de werknemers en door de representatieve werknemers- en kaderledenorganisaties. Dit vermoeden mag geen afbreuk doen aan de continuïteit, de werking en de bevoegdheidssfeer van de bestaande organen.

Opgelet! Tijdens de voorverkiezingsprocedure moeten de werknemers(vertegenwoordigers) hieromtrent geïnformeerd en geraadpleegd worden. Dit komt later aan bod.

 

Wens je een telling voor je technische bedrijfseenheid? Heb je advies of ondersteuning op maat nodig voor je sociale verkiezingen? Neem dan zeker contact met ons op via esv2024@partena.be.

 

Bronnen: Wet van 4 december 2007 betreffende de sociale verkiezingen; wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven; wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk.

De website van Partena Professional is een kanaal om informatie in een begrijpelijke vorm ter beschikking te stellen aan aangesloten leden en niet-leden. Partena Professional streeft er naar actuele informatie aan te bieden en deze informatie wordt met de grootste zorg samengesteld (onder andere in de vorm van Infoflashes). Maar aangezien de sociale en fiscale wetgeving voortdurend in beweging is, kan Partena Professional geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden inzake de juistheid, het up-to-date zijn of de volledigheid van de informatie die via deze website werd geraadpleegd of uitgewisseld. Verdere bepalingen kunnen worden nagelezen in onze algemene disclaimer die van toepassing is bij elke raadpleging van deze website. Door deze website te raadplegen, aanvaardt u uitdrukkelijk de bepalingen van deze disclaimer. Partena Professional kan de inhoud van deze disclaimer eenzijdig wijzigen.