Middagpauze is middagpauze… of toch maar een snelle hap achter het bureau?

Mag een werknemer de middagpauze zomaar overslaan en doorwerken?

Een pauze nemen is wettelijk verplicht zodra men meer dan zes uur werkt. De duur van de pauze wordt vastgelegd op het niveau van de sector of het bedrijf. Zijn er geen regels, dan duurt de pauze minstens een kwartier. Voor werknemers jonger dan 18 is de pauze langer en moet ze al worden toegekend als er meer dan 4,5 uur wordt gewerkt.

Het is verplicht om het moment en de duur van de pauze in het arbeidsreglement te vermelden. De werkgever die zijn werknemers laat werken zonder de verplichte pauze toe te kennen, riskeert strafsancties. De middagpauze overslaan of een snelle hap achter het bureau nemen om vroeger te vertrekken, mag dus niet.

Juridische HR-expertise op maat van uw onderneming?

Contacteer ons

Geldt de middagpauze als arbeidstijd? En wordt voor deze tijd ook loon betaald?

In principe geldt een middagpauze niet als arbeidsduur en zal een werknemer er ook niet voor worden betaald. Enkel de tijd waarin medewerkers ter beschikking staan van de werkgever wordt immers als arbeidsduur beschouwd. Een midddagpauze kan uitzonderlijk wel als arbeidsduur gelden wanneer de werknemer beschikbaar moet zijn om bijvoorbeeld onvoorziene oproepen te beantwoorden.

Kunnen de uren gewerkt tijdens een pauze worden beschouwd als overuren?

Wat overuren betreft, gelden de gewone principes. Als een werkgever nooit een opmerking maakt over het feit dat tijdens de middagpauze wordt doorgewerkt, bestaat het risico dat hij deze overuren zal moeten vergoeden en inhaalrust moet toekennen. De werkgever zou het presteren van overuren namelijk stilzwijgend hebben aanvaard.

Werkgevers die dit willen voorkomen, vermelden best in het arbeidsreglement dat het verboden is overuren te presteren zonder voorafgaand akkoord van de werkgever. Ook kunnen werkgevers deze situatie vermijden door werknemers er systematisch op te wijzen om de middagpauze op te nemen. Indien een werknemer weigert dit te doen, kan de werkgever een verwittigingsbrief sturen.

Moet er een kantine zijn in het bedrijf? Kunnen de werknemers niet gewoon achter hun computer eten?

De werkgever is in principe verplicht een kantine te voorzien die afgescheiden is van de arbeidsplaats. In uitzonderlijke omstandigheden, en mits akkoord van het preventiecomité, hoeft er geen aparte kantine te zijn.

De werkgever mag wel toelaten dat werknemers die in eenzelfde kantoorruimte werken daar de maaltijd gebruiken. Dit voor zover de hygiëne steeds gewaarborgd is en de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer en het preventiecomité voorafgaand hun akkoord hebben gegeven. In kleine bedrijven kan het bijvoorbeeld gebeuren dat er een aparte eettafel is in dezelfde ruimte als de bureaus. Gelet echter op het feit dat de hygiëne steeds gewaarborgd moet zijn, is het moeilijk in te denken dat een preventieadviseur of preventiecomité akkoord zou gaan dat werknemers achter hun computer eten.

Wat bij een ongeval tijdens de middagpauze?

Om van een arbeidsongeval te kunnen spreken, moet het ongeval plaatsvinden tijdens en door het feit van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Ongevallen die zich tijdens een middagpauze voordoen, bevinden zich daardoor in een grijze zone. Een arbeidsongeval moet inderdaad niet noodzakelijk gebeuren tijdens de werkuren.

Als een werknemer de middagpauze “op normale wijze” besteedt, bv. een lunch in het bedrijfsrestaurant, dan zal het ongeval als arbeidsongeval worden beschouwd.

Als de werknemer nog onder (virtueel) gezag staat van de werkgever, dit is zo bij een bezigheid waarmee de werkgever uitdrukkelijk of stilzwijgend heeft ingestemd, dan zal het ongeval ook nog als een arbeidsongeval worden gezien.

Als de werknemer echter persoonlijke activiteiten uitoefent, die niet kunnen beschouwd worden als normale besteding van de rusttijd, dan is er geen sprake van een arbeidsongeval.

Een verpletterde teen bij het gewichtheffen in een fitnessclub tijdens de middagpauze zal dus wellicht niet als arbeidsongeval worden beschouwd. Een verzwikte enkel bij het struikelen over de drempel van de sandwichbar eerder wel.