Antidiscriminatiewetgeving: bescherming tegen nadelige maatregelen wordt uitgebreid

Een wet van 07.04.2023 breidt het systeem van bescherming tegen nadelige maatregelen in de antidiscriminatiewetgeving uit.

Worden bedoeld: 

• de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen;
• de wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden;
• de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie.

Dit omvat onder meer:

• het afschaffen van enkele van de formele vereisten die nodig waren om bescherming te genieten;
• het uitbreiden van de bescherming tot personen die de gediscrimineerde werknemer informeel verdedigen (bijvoorbeeld een collega, een vakbondsafgevaardigde).

Een kort overzicht van de inhoud van deze wet die in 01.06.2023 van kracht wordt.

Bescherming tegen nadelige maatregelen

Wanneer een melding wordt gedaan, een klacht wordt ingediend of een rechtsvordering wordt ingesteld door de werknemer op wie de vermeende inbreuk op één van de "antidiscriminatiewetten" binnen het domein van de arbeidsbetrekkingen betrekking heef, mag de werkgever geen nadelige maatregel treffen ten aanzien van deze persoon, om redenen die verband houden met de melding, de klacht of de rechtsvordering (of met de inhoud ervan).

Het kan bijvoorbeeld gaan om een melding gedaan op ondernemingsniveau of om een klacht ingediend bij de algemene directie toezicht op de sociale wetten/algemene directie toezicht op het welzijn op het werk (FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg).

Het begrip nadelige maatregel wordt ruim opgevat en omvat onder meer de eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden, de beëindiging van de arbeidsovereenkomst en de nadelige maatregel getroffen na de beëindiging.

Opgelet! De bescherming tegen nadelige maatregelen geldt niet in geval van misbruik van de procedures.

Bewijslast

Bewijs van de melding, klacht of rechtsvordering

Om bescherming tegen nadelige maatregelen te genieten, moet de werknemer op wie de vermeende inbreuk op één van de "antidiscriminatiewetten" betrekking heeft, aantonen (met elk juridisch middel) dat er om die reden een melding is gedaan, een klacht is ingediend of een rechtsvordering is ingesteld.

Bewijs van geen correlatie met de nadelige maatregel

Indien de werkgever binnen twaalf maanden nadat hij kennis had van de melding of de klacht, of nadat hij redelijkerwijs kennis kon hebben van deze acties, een nadelige maatregel treft ten aanzien van de werknemer op wie de vermeende inbreuk betrekking heeft, valt de bewijslast dat de nadelige maatregel geen verband houdt met de melding of de klacht (of met de inhoud ervan) te zijner laste.

Deze bewijslast valt eveneens ten laste van de werkgever wanneer de nadelige maatregel werd genomen nadat de rechtsvordering werd ingeleid en dit tot 3 maanden na de dag waarop de rechterlijke beslissing in kracht van gewijsde is getreden.

Re-integratieverzoek mogelijk

Wanneer de werkgever de arbeidsovereenkomst beëindigt of eenzijdig de arbeidsvoorwaarden van de werknemer op wie de vermeende inbreuk op een van de "antidiscriminatiewetten" betrekking heeft, wijzigt om redenen die verband houden met de melding, de klacht of de rechtsvordering, kan deze laatste verzoeken om hem opnieuw in de onderneming op te nemen of hem opnieuw onder dezelfde voorwaarden als voorheen diens functie te laten uitvoeren.

Het re-integratieverzoek wordt schriftelijk gedaan binnen 30 dagen volgend op de datum van de kennisgeving van de opzegging, van de beëindiging zonder opzegging, of van de eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden. De werkgever moet zich binnen 30 dagen volgend op de kennisgeving van het verzoek uitspreken.

Indien de werkgever de werknemer opnieuw in de onderneming opneemt of hem zijn functie onder dezelfde voorwaarden als voorheen laat uitoefenen, is hij verplicht:

• hem het gederfde loon te betalen als gevolg van het ontslag of de wijziging van de arbeidsvoorwaarden;
• en de bijbehorende (werkgevers- en werknemers-) socialezekerheidsbijdragen te betalen.

Schadevergoeding

De werkgever is verplicht de werknemer op wie de vermeende inbreuk betrekking heeft een schadevergoeding te betalen:

• wanneer deze werknemer na zijn re-integratieverzoek niet opnieuw in de onderneming wordt opgenomen of diens functie niet onder dezelfde voorwaarden als voorheen kan uitoefenen en de nadelige maatregel strijdig is bevonden;
• wanneer deze werknemer geen re-integratieverzoek heeft ingediend en de nadelige maatregel strijdig is bevonden.

De schadevergoeding is, naar keuze van de werknemer, gelijk aan hetzij een forfaitair bedrag dat overeenstemt met het brutoloon van 6 maanden, hetzij aan de werkelijk geleden schade.

Bescherming van getuigen/bijstand/raad

Genieten dezelfde bescherming tegen nadelige maatregelen als de werknemer op wie de vermeende inbreuk op één van de "antidiscriminatiewetten" betrekking heeft, binnen het domein van de arbeidsbetrekkingen (en die een melding heeft gedaan, een klacht heeft ingediend of een rechtsvordering heeft ingesteld):

• de personen die optreden als getuigen of die een melding hebben gedaan of een klacht hebben ingediend ten voordele van de werknemer op wie de vermeende inbreuk betrekking heeft;
• de personen die raad geven, hulp bieden of bijstand verlenen aan deze werknemer;
• iedere persoon die de schending van een van deze “antidiscriminatiewetten” opwerpt;
• de persoon ten voordele van wie deze handelingen gesteld worden.

Bron: wet van 07.04.2023 tot wijziging van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen, de wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden, de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de bescherming tegen nadelige maatregelen betreft; B.S., 15.05.2023