Of je nu voor een eenmanszaak of een vennootschap kiest, bij Partena Professional vind je de ideale oplossing om jouw bedrijf 100% digitaal op te starten met persoonlijke begeleiding door onze experten.
Ik begin als zelfstandig helper, medezaakvoerder of werkend vennoot in een bestaande zaak en wil me inschrijven als zelfstandige.
Ontdek alles wat je moet weten voor een succesvolle start als ondernemer.
Verhoog je slaagkansen met de hulp van onze experts.
Onze experts geven je de antwoorden die je zoekt.
Wijzig je bedrijfsgegevens via ons digitaal ondernemingsloket.
Ontdek onze handige tool voor je sociale zekerheidsdossier.
Bereken wanneer je ten vroegste op pensioen kan gaan en hoeveel pensioen je zal krijgen.
Ontdek hoe je met succes je eerste werknemer kan aanwerven.
De gids boordevol informatie. Ontdek prakische tips en advies om je allereerste werknemer aan te nemen.
Geniet de ondersteuning van ons sociaal secretariaat.
Profiteer van de expertise en kennis van Partena Professional.
Ontdek hoe Partena Professional accountants helpt.
Naast de verschillende statuten voor zelfstandigen, is er ook nog het onderscheid tussen zelfstandigen en werknemers. Maar hoe wordt dit onderscheid bepaald? En wat zijn de verschillen op vlak van arbeidsrecht en sociale zekerheid? Wij zorgen voor een duidelijk overzicht.
Werknemers en zelfstandigen verrichten allebei arbeid tegen een verloning. Een werknemer werkt onder het gezag van een werkgever, terwijl een zelfstandige niet onder het gezag van een andere persoon werkt.
Om te bepalen of iemand actief is als werknemer of zelfstandige, moet dus nagegaan worden of er een gezagsverhouding aanwezig is.
Wanneer twee partijen wensen samen te werken, bepalen ze vrij of de ene partij al dan niet onder gezag van de andere partij zal werken. In functie van deze keuze kwalificeren zij hun arbeidsrelatie. Zij moeten hun arbeidsrelatie dan concreet uitoefenen volgens die gekozen kwalificatie. Dat wil zeggen dat wie ervoor kiest om als werknemer te werken, wel degelijk onder gezag van een werkgever moet werken. Wie ervoor kiest om als zelfstandige te werken, mag niet onder het gezag van iemand anders werken.
Of er al dan niet gezag aanwezig is, wordt beoordeeld aan de hand van 4 algemene criteria.
In een aantal sectoren geldt er een vermoeden van werknemer of zelfstandige, naargelang een aantal specifieke criteria is vervuld. De kwalificatie op basis van dat vermoeden (werknemer of zelfstandige), kan eventueel nog worden gewijzigd door een beoordeling aan de hand van de 4 algemene criteria.
De kwalificatie heeft gevolgen op het vlak van arbeidsrecht (arbeidsovereenkomst of niet) en de sociale zekerheid (RSZ of sociaal statuut van de zelfstandigen).
Die grote principes worden hierna verder uitgelegd.
1 Geregeld in de "Arbeidsrelatieswet". Dat is titel XIII "Aard van de arbeidsrelaties" van de Programmawet (I) van 27 december 2006 (art. 328 – 343).
De aan- of afwezigheid van gezag wordt beoordeeld aan de hand van 4 algemene criteria:
Elk van die criteria heeft apart genomen geen doorslaggevende waarde. De relevantie van elk element en de waarde die eraan toegekend wordt, wordt beoordeeld in functie van de concrete arbeidsrelatie. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat een zelfstandige over een grote mate van vrijheid beschikt in de organisatie en praktische uitvoering van het werk, maar toch zijn tijdsgebruik moet verantwoorden aan zijn opdrachtgever. In dit voorbeeld, belet dat laatste element op zich niet dat we wel degelijk met een zelfstandige te maken hebben.
Wanneer uit de concrete uitoefening van de arbeidsrelatie blijkt dat er voldoende elementen aanwezig zijn die onverenigbaar zijn met de gekozen kwalificatie van werknemer of zelfstandige, dan wordt de arbeidsrelatie geherkwalificeerd.
Verplichtingen, die inherent zijn aan de uitoefening van een beroep en die door of krachtens een wet zijn vastgelegd, spelen niet mee om de aard van de arbeidsrelatie te beoordelen.
Een aantal elementen volstaan op zichzelf niet om de arbeidsrelatie te kwalificeren. Het gaat om een aantal vormelijke elementen, die niets zeggen over de wijze waarop de arbeidsrelatie in werkelijkheid wordt uitgeoefend:
In een aantal sectoren geldt er een vermoeden van werknemer of zelfstandige, naargelang een aantal specifieke criteria is vervuld.
De arbeidsrelatie wordt geherkwalificeerd, wanneer de gekozen kwalificatie van werknemer of zelfstandige niet overeenstemt met de uitkomst van het vermoeden.
De kwalificatie op basis van dat vermoeden (werknemer of zelfstandige), kan eventueel nog worden gewijzigd door een beoordeling aan de hand van de 4 algemene criteria.
Er geldt een vermoeden in de onderstaande sectoren, de werking van dit vermoeden wordt per sector uitgelegd in de volgende bijlagen:
Werknemers sluiten een arbeidsovereenkomst af met hun werkgever. Die arbeidsovereenkomst wordt beheerst door het arbeidsrecht (zie website https://werk.belgie.be/).
Zelfstandigen hebben een aannemingsovereenkomst met de opdrachtgever. Het arbeidsrecht is niet van toepassing.
In bepaalde gevallen is er een wettelijk vermoeden van arbeidsovereenkomst. Soms kan dat vermoeden worden weerlegd, in andere gevallen niet:
Meer uitleg over die gevallen is te vinden in de administratieve instructies van de RSZ, https://www.socialsecurity.be/employer/instructions/dmfa/nl/latest .
Werknemers behoren tot het socialezekerheidsstelsel voor werknemers . De werkgever moet zich aansluiten bij de RSZ en aangifte doen van de arbeidsprestaties en lonen (zie website https://www.socialsecurity.be/site_nl/employer/infos/index.htm ).
Op zelfstandigen is het sociaal statuut van de zelfstandigen van toepassing. Zij moeten aansluiten bij een socialeverzekeringsfonds (zie website www.rsvz.be )
Op grond van de wet is het socialezekerheidsstelsel van werknemers ook van toepassing op sommige personen die arbeid verrichten in gelijkaardige voorwaarden als die van een arbeidsovereenkomst. Het is dan niet nodig dat de prestaties worden geleverd in een band van ondergeschiktheid :
Wie twijfels heeft over de juiste kwalificatie van zijn of haar arbeidsrelatie (werknemer of zelfstandige), kan die arbeidsrelatie voor onderzoek voorleggen aan de Administratieve Commissie ter regeling van de Arbeidsrelatie. De Administratieve Commissie beoordeelt of iemand werknemer of zelfstandige is en geeft daarover, naargelang wat is gevraagd, een advies of neemt een bindende beslissing.
De Administratieve Commissie ter regeling van de Arbeidsrelatie is een administratief orgaan, dat deel uitmaakt van de FOD Sociale Zekerheid. Zij bestaat uit vertegenwoordigers van de socialezekerheidsinstellingen RSZ (werknemers) en RSVZ (zelfstandigen), de FOD Sociale Zekerheid en de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. De Commissie wordt voorgezeten door een magistraat, maar is geen rechtbank.
Sociale zekerheid werknemers
www.socialsecurity.be/employer/instructions/dmfa/nl/latest
Sociale zekerheid zelfstandigen
www.rsvz.be
Arbeidsrecht
www.werk.belgie.be
Administratieve Commissie ter regeling van de Arbeidsrelatie
www.commissiearbeidsrelaties.belgium.be
Onze experts staan je graag bij met raad en daad om de voor jou gepaste rechtsvorm te helpen kiezen.
Via ons digitale ondernemingsloket kun je je onderneming snel en eenvoudig oprichten.