Welk statuut kies je als zelfstandige?

Welk zelfstandig statuut moet je kiezen?  

Je situatie bepaalt welk statuut van zelfstandige je best kiest:  

• Kun je 100% van je tijd wijden aan je nieuwe activiteit, die je hoofdactiviteit wordt? Zo ja, dan begin je als zelfstandige in hoofdberoep.   

• Combineer je je huidige deeltijdse job met je nieuwe zelfstandige activiteit? Zo ja, dan kan je starten als zelfstandige in bijberoep. 

• Ben je student en wil je een eigen zaak beginnen? Dan kun je het statuut van student-zelfstandige aanvragen. 

Je kan ook perfect starten als zelfstandige in bijberoep en later beslissen om zelfstandige in hoofdberoep te worden naarmate je activiteit groeit. 

Oefen je een vrij beroep uit? Lees dan hier meer over de verschillende mogelijke statuten en hun gevolgen.  

Wat zijn de voorwaarden om zelfstandige in bijberoep te worden?  

Iedere persoon die minstens deeltijds als werknemer werkt of minstens 19 uur per week werkt, kan zelfstandige in bijberoep worden. 

• Ben je ambtenaar? Dan heb je mogelijks toestemming nodig van je werkgever.  

• Sta je in het onderwijs? Dan moet je minstens 60% van een voltijds schema werken als je vast benoemd bent. Ben je niet vast benoemd, dan moet je minstens 50% van een voltijds schema werken.  

• Ben je werkloos? Dan kan je via de maatregel ‘springplank naar zelfstandige’ starten als zelfstandige in bijberoep. Gedurende 12 maanden behoud je dan ook nog je werkloosheidsuitkering. 

Zelfstandige in bijberoep: de voor- en nadelen 

Wat zijn de voordelen van werken als zelfstandige in bijberoep? 

• Je verdient een extra inkomen: je verdient een extra inkomen bovenop je salaris als werknemer. Hoeveel je als zelfstandige bijverdient hangt af natuurlijk af van hoeveel je als zelfstandige werkt.  

• Je hebt afwisselend werk: Je kan ervoor kiezen om 4/5e te werken als werknemer. Hierdoor heb je meer tijd voor je activiteit als zelfstandige. Je nettosalaris als werknemer zal niet evenredig dalen met je werktijd (je werkt 20% minder, maar je loon daalt geen 20%). Je zal gewoon onderworpen zijn aan een lagere belastingschaal. 

• Je geniet een fiscaal voordeel: de kosten die je maakt als zelfstandige in bijberoep kan je declareren als professionele kosten. Het verschil tussen je winst en deze kosten bepaalt je belastbaar inkomen. 

• Je betaalt minder sociale zekerheidsbijdragen: je sociale zekerheidsbijdragen worden berekend op basis van je netto-inkomsten, dus je profiteert. Verdien je netto minder dan een bepaald bedrag, dan moet je zelfs geen bijdragen betalen. 

• Je krijgt de btw terugbetaald: je kan de btw die je hebt betaald op je uitgaven terugvragen, waardoor je minder btw aan de overheid verschuldigd bent. Heb je een jaaromzet van minder dan € 25.000, dan kan je zelfs profiteren van een vereenvoudigde btw-regeling. 

• Je behoud je sociale bescherming als werknemer: als zelfstandige in bijberoep behoud je de sociale bescherming die je geniet als werknemer, evenals je recht op vakantie, pensioen, ziektegeld, gezinstoelagen, enz.. 

Wat zijn de nadelen van werken als zelfstandige in bijberoep? 

• Je moet veel tijd investeren: werken als zelfstandige in bijberoep heeft een grote impact op je agenda. Zeker in het begin, wanneer je nog allerlei administratieve formaliteiten in orde moet brengen. Gelukkig kan ons Ondernemingsloket je hierin ondersteunen. 

• Je hebt geen aanvullende sociale rechten: je hebt geen recht op (aanvullende) sociale uitkeringen voor zelfstandigen, zoals kinderbijslag, pensioen of faillissementsverzekering. Je hebt alleen recht op de uitkeringen die horen bij je hoofdactiviteit.  

• Je moet meer belastingen betalen: het inkomen dat je verdient als zelfstandige wordt opgeteld bij je salaris als werknemer. Hierdoor kan het zijn dat je in een hogere belastingschijf terechtkomt en dus meer belasting moet betalen. 

• Je maakt extra kosten: als zelfstandige maak je heel wat kosten: investeringen, vaste kosten, reiskosten, accountantskosten, enz. Veel van deze kosten zijn wel geheel of gedeeltelijk aftrekbaar. 

• Je moet concurreren met anderen: het risico bestaat dat je concurrenten (als zelfstandige) fulltime freelancers zijn. Zij zijn flexibeler omdat ze ook tijdens de kantooruren beschikbaar zijn.Afhankelijk van wat voor werk je doet, kan dit obstakel zijn.  

Wie kan student-zelfstandige worden? 

Om het statuut van student-zelfstandige aan te vragen, moet je aan de volgende voorwaarden voldoen: 

• Tussen 18 en 25 jaar oud zijn. 
• Ingeschreven zijn als student in een Belgische of buitenlandse onderwijsinstelling en minstens 27 studiepunten per jaar of 17 lesuren per week volgen. 
• Je moet een beroepsactiviteit uitoefenen (zonder enige verbintenis met een werkgever) waarvoor je onder het sociaal statuut van zelfstandigen valt. 

Meer weten

Waarom is het interessant?

Met het statuut van student-zelfstandige geniet je van een voordelig stelsel van sociale zekerheidsbijdragen:   

• Als student-zelfstandigen minder dan € 8.204,6 per jaar verdienen, betalen ze geen sociale bijdragen. 
• Als hun inkomen tussen € 8.204,6 en € 16.409,2 per jaar ligt, wordt er een verlaagde bijdrage van 20,5% berekend op het bedrag boven € 8402,6. 
• Als je inkomen hoger is dan € 16.409,2 per jaar, betaal je sociale zekerheidsbijdragen zoals elke andere zelfstandige. 

Aan jou dus om te beslissen welke statuut het beste bij jouw situatie en plannen past. Wil je graag starten als zelfstandige in hoofdberoep? Ontdek dan hier hoe je de juiste bedrijfsvorm en rechtsvorm kiest. 

Het onderscheid tussen werknemers en zelfstandigen

Naast de verschillende statuten voor zelfstandigen, is er ook nog het onderscheid tussen zelfstandigen en werknemers. Maar hoe wordt dit onderscheid bepaald? En wat zijn de verschillen op vlak van arbeidsrecht en sociale zekerheid? Wij zorgen voor een duidelijk overzicht.  

• Ontdek de Arbeidsrelatiewet: het onderscheid tussen werknemers en zelfstandigen
• Ontdek de De Collectieve ArbeidsvoorwaardenRegeling (CAR)