Verkiezingen op 13 oktober 2024: kan je werknemer verlof krijgen als hij verkozen wordt?

Auteur: Catherine Mairy (Legal Expert)
Leestijd: 6min
Publicatiedatum: 24/09/2024 - 08:11
Laatste update: 24/09/2024 - 08:21

De gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen vinden plaats op zondag 13 oktober 2024.

Sommige werknemers zullen dan verkozen worden.

Kunnen ze afwezig blijven op het werk om hun mandaat uit te oefenen en, zo ja, hebben ze recht op loon voor de niet-gewerkte uren?

We overlopen kort nog eens de regels.

Politiek verlof

Een werknemer die politiek mandaathouder is, heeft het recht om van het werk afwezig te blijven, in het raam van politiek verlof, om zijn mandaat (of ambt) uit te oefenen.

Mandaten (of ambten) die recht geven op politiek verlof en duur van het verlof

Niet elk politiek mandaat geeft recht op politiek verlof.

Hieronder vind je een overzicht van de gemeentelijke en provinciale mandaten (of ambten) die recht geven op politiek verlof. In de laatste kolom staat telkens de duur van het politiek verlof vermeld.

Uitgeoefend mandaat of ambt Aantal inwoners Maximumduur van het politiek verlof
Burgemeester of schepen Ongeacht het aantal inwoners van de gemeente 2 dagen/week (gedeeltelijke schorsing) of volledige schorsing van de arbeidsovereenkomst gedurende minstens 12 maanden
Voorzitter of lid van het bureau van de districtsraad, districtsburgemeester en districtsschepen Ongeacht het aantal inwoners van de gemeente 2 dagen/week (gedeeltelijke schorsing) of volledige schorsing van de arbeidsovereenkomst gedurende minstens 12 maanden
Voorzitter of lid van de districtsraad Ongeacht het aantal inwoners van de gemeente 1 dag/maand
Voorzitter van het OCMW Ongeacht het aantal inwoners van de gemeente 2 dagen/week (gedeeltelijke schorsing) of volledige schorsing van de arbeidsovereenkomst gedurende minstens 12 maanden
Voorzitter van de gemeenteraad of voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn (1) Gemeente met minder dan 10.000 inwoners 1 dag/maand
Gemeente met 10.000 tot 50.000 inwoners 2 dagen/maand
Gemeente met meer dan 50.000 inwoners 2,5 dagen/maand
Gemeenteraadslid Gemeente met minder dan 10.000 inwoners 0,5 dag/maand
Gemeente met 10.000 tot 50.000 inwoners 1 dag/maand
Gemeente met meer dan 50.000 inwoners 1 dag/maand
Lid van het vast bureau van de raad voor maatschappelijk welzijn Gemeente met minder dan 10.000 inwoners 1 dag/maand
Gemeente met 10.000 tot 50.000 inwoners 2 dagen/maand
Gemeente met meer dan 50.000 inwoners 2,5 dagen/maand
Lid van de raad voor maatschappelijk welzijn Gemeente met minder dan 10.000 inwoners 0,5 dag/maand
Gemeente met 10.000 tot 50.000 inwoners 1 dag/maand
Gemeente met meer dan 50.000 inwoners 1 dag/maand
Lid van het bijzonder comité voor de sociale dienst (1) Gemeente met minder dan 10.000 inwoners 0,5 dag/maand
Gemeente met 10.000 inwoners of meer 1 dag/maand
Voorzitter of lid van de provincieraad Ongeacht het aantal inwoners van de provincie Periodes die overeenstemmen met de zittingen van de provincieraad
  1. Uitsluitend in bepaalde gemeenten van het Vlaamse Gewest

Verplichtingen van de werknemer

Om politiek verlof met eventueel behoud van loon (zie hieronder) te kunnen genieten, moet de werknemer aan bepaalde verplichtingen voldoen.

De werkgever verwittigen

Als je werknemer burgemeester, schepen, voorzitter of lid van een bureau van de districtsraad, districtsburgemeester, districtsschepen of OCMW-voorzitter is, moet hij je op de hoogte brengen van:

  • bij een gedeeltelijke schorsing: de data waarop hij afwezig zal zijn, uiterlijk de woensdag die voorafgaat;
  • bij een volledige schorsing: de aanvangsdatum en de duur van de schorsing, uiterlijk wanneer de schorsing een aanvang neemt.

Als je werknemer een ander gemeentelijk of provinciaal mandaat (of ambt) uitoefent, is hij niet verplicht je op de hoogte te brengen van de data waarop hij afwezig zal zijn. Om arbeidsorganisatorische redenen lijkt het ons echter gerechtvaardigd hem te vragen je vooraf op de hoogte te brengen van zijn afwezigheid.

Bewijs van het mandaat (of ambt)

Als je werknemer burgemeester, schepen, voorzitter of lid van een vast bureau van de districtsraad, districtsburgemeester, districtsschepen of OCMW-voorzitter is, moet hij je, zodra hij voor de eerste keer afwezig wil zijn, het bewijs van zijn mandaat (of ambt) leveren:

  • vóór de uitoefening van zijn recht;
  • of uiterlijk op het moment dat hij je in kennis stelt van de afwezigheidsdata (in geval van gedeeltelijke schorsing) of van de aanvangsdatum en de duur van de schorsing (in geval van volledige schorsing).

Als je werknemer een ander gemeentelijk mandaat (of ambt) uitoefent, moet hij bij de aanvang van de uitoefening ervan het bewijs leveren van het bestaan van zijn mandaat (of ambt).

Als je werknemer een provinciaal mandaat (of ambt) uitoefent, is hij niet verplicht je een bewijs van dat mandaat (of ambt) te leveren, hoewel dat sterk aanbevolen is.

Gebruik van het politiek verlof

De werknemer moet het politiek verlof gebruiken voor het doel waarvoor het werd toegekend, d.w.z. om de opdrachten te vervullen die rechtstreeks voortvloeien uit de uitoefening van zijn mandaat (of van zijn ambt).

Betaald politiek verlof

Als werkgever ben je verplicht het loon te betalen dat betrekking heeft op de afwezigheid van de werknemer wegens politiek verlof, behalve in het geval van politiek verlof voor de uitoefening van het mandaat (of ambt) van burgemeester, schepen, voorzitter of lid van een bureau van de districtsraad, districtsburgemeester, districtsschepen of OCMW-voorzitter.

Het bedrag van het loon wordt berekend overeenkomstig de wetgeving op de feestdagen, maar is begrensd tot 4.668,15 EUR/maand (grensbedrag sinds 1 mei 2024).

Mits bepaalde formaliteiten vervuld worden, kan je bij de betrokken instelling de terugbetaling van de brutolonen en werkgeversbijdragen verkrijgen.

Bescherming tegen ontslag

Een werknemer die kandidaat is voor een van de bovenvermelde mandaten (of ambten) is beschermd tegen ontslag.

Hij moet je daarvan binnen zes maanden vóór de verkiezing per aangetekende brief op de hoogte brengen; de bescherming tegen ontslag begint vanaf de ontvangst van die brief.

Als de werknemer verkozen wordt, is hij tegen ontslag beschermd tijdens de hele duur van het mandaat en tijdens de zes maanden die er onmiddellijk op volgen.

Wordt de werknemer niet verkozen, dan eindigt de bescherming drie maanden na de verkiezing, voor zover hij daadwerkelijk op de kandidatenlijsten staat (als dat niet het geval is, blijft de werknemer beschermd tegen ontslag tot aan de verkiezing).

Als je deze werknemer tijdens de beschermingsperiode ontslaat zonder opgave van een reden die geen verband houdt met het feit dat hij kandidaat is of een politiek mandaat (of ambt) uitoefent, moet je hem een beschermingsvergoeding betalen die overeenstemt met zes maanden loon.

Meer informatie over de regels die van toepassing zijn wanneer de werknemer-burgemeester in zijn gemeente geconfronteerd wordt met een noodsituatie waarbij zijn buitengewone en aanhoudende beschikbaarheid noodzakelijk is, vind je in onze infoflash van 14 juli 2023.

Bronnen: wet van 19 juli 1976 tot instelling van een verlof voor de uitoefening van een politiek mandaat; koninklijk besluit van 28 december 1976 betreffende de duur en de voorwaarden van gebruikmaking van het verlof, verleend bij de wet van 19 juli 1976 tot instelling van een verlof voor de uitoefening van een politiek mandaat.

De website van Partena Professional is een kanaal om informatie in een begrijpelijke vorm ter beschikking te stellen aan aangesloten leden en niet-leden. Partena Professional streeft er naar actuele informatie aan te bieden en deze informatie wordt met de grootste zorg samengesteld (onder andere in de vorm van Infoflashes). Maar aangezien de sociale en fiscale wetgeving voortdurend in beweging is, kan Partena Professional geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden inzake de juistheid, het up-to-date zijn of de volledigheid van de informatie die via deze website werd geraadpleegd of uitgewisseld. Verdere bepalingen kunnen worden nagelezen in onze algemene disclaimer die van toepassing is bij elke raadpleging van deze website. Door deze website te raadplegen, aanvaardt u uitdrukkelijk de bepalingen van deze disclaimer. Partena Professional kan de inhoud van deze disclaimer eenzijdig wijzigen.