Werken op de dag van de verkiezingen of bijzitter zijn: wat kun je doen?

Brussel 16 Mei, Nu België zich voorbereidt op de belangrijke verkiezingen van 9 juni 2024 rijst een belangrijke vraag voor werknemers: mogen ze afwezig zijn om hun stemrecht uit te oefenen of om het ambt van bijzitter uit te oefenen? In dit artikel onderzoeken we samen met Catherine Mairy, Legal Expert bij Partena Professional, de rechten en verantwoordelijkheden van Belgische werknemers met betrekking tot hun deelname aan de verkiezingen, evenals de stappen die nodig zijn om effectieve burgerbetrokkenheid te garanderen.

Heeft een werknemer die werkt op zondag 9 juni 2024 het recht om afwezig te zijn op het werk om te gaan stemmen?
Ja! Stemmen is immers verplicht in België.

"De werkgever is dus verplicht om de werknemer de nodige tijd te geven om zijn stemplicht te vervullen wanneer hij volgens zijn arbeidsrooster moet werken tijdens de openingsuren van het stembureau op zondag 9 juni 2024 ", aldus Catherine Mairy. 

Wordt deze afwezigheid betaald?
Nee, de afwezigheid van de werknemer om zijn stemplicht uit te oefenen wordt niet betaald omdat hij de mogelijkheid heeft om bij volmacht te stemmen.
"Volgens het Kieswetboek kunnen kiezers die om professionele redenen niet naar het stembureau kunnen komen, een volmacht geven aan gelijk welke andere kiezer", vervolgt Catherine Mairy. 

Moet de werkgever bepaalde formaliteiten vervullen als de werknemer ervoor kiest om bij volmacht te stemmen?
Als de werknemer om professionele redenen bij volmacht wil stemmen, moet hij een specifiek formulier gebruiken dat beschikbaar is op de website van de FOD Binnenlandse Zaken. De werkgever moet deel "II. Reden en bevestiging van de reden van afwezigheid bij de stemming" van dit formulier invullen.

Werkgevers die hun activiteit niet stopzetten op zondag 9 juni 2024 worden ook aangeraden om hun werknemers vooraf aan deze regels te herinneren om eventuele misverstanden te vermijden.

En hoe zit het met een werknemer die is aangeduid als bijzitter in een stembureau of stemopnemingsbureau?

In dat geval heeft de werknemer normaal gesproken recht op klein verlet (of omstandigheidsverlof).
"De werkgever moet de werknemer toestemming geven om afwezig te zijn op het werk om een bepaald verkiezingsambt uit te oefenen wanneer hij volgens zijn arbeidsrooster moet werken op een tijdstip waarop hij dergelijk ambt moet uitoefenen", legt Catherine Mairy uit.
Voor de verkiezingen van 9 juni 2024 mag de werknemer alleen afwezig zijn voor de tijd die nodig is als hij het ambt van bijzitter moet uitoefenen in een hoofdstembureau of in een enig stembureau voor de parlementsverkiezingen, of voor de tijd die nodig is met een maximum van 5 dagen als hij het ambt van bijzitter moet uitoefenen in een hoofdbureau voor stemopneming voor de parlementsverkiezingen of in een hoofdstembureau voor de verkiezingen voor het Europees Parlement.

Wordt deze afwezigheid betaald?

Ja! De werkgever moet de werknemer loon betalen voor de uren of dagen klein verlet die samenvallen met de uren of dagen waarop de werknemer normaal zou hebben gewerkt.
"De werknemer moet echter nog steeds aan bepaalde verplichtingen voldoen: zijn werkgever op voorhand verwittigen, het verlof gebruiken voor de doeleinden waarvoor het werd toegekend, enz.”, besluit Catherine Mairy.