Wat zijn “spot awards” precies?

Door de coronacrisis hebben tal van werkgevers hun financiële beloftes jegens hun werknemers moeten herzien. Ze proberen dus te innoveren in hun loonbeleid, met name op het vlak van de toekenning van bonussen, om hun medewerkers te motiveren, aan te moedigen en te stimuleren. In deze moeilijke tijden voor bedrijven die weinig speelruimte hebben en die op zoek zijn naar alternatieve beloningsvormen lijken “spot awards” te voldoen aan de behoeften van zowel werkgevers als werknemers. Maar wat zijn “spot awards” eigenlijk? Wat zijn de voordelen voor de werkgever? Welke valkuilen moeten worden vermeden? Wie kan ervoor in aanmerking komen? En waarop moeten werkgevers letten bij de invoering ervan? Isabelle Caluwaerts, Legal Expert bij Partena Professional, geeft meer toelichting.

Wat zijn “spot awards” precies?

“Spot awards” zijn een alternatieve beloningsvorm. Vaak is de beloning een gerichte en niet-recurrente premie die voor een welbepaalde gelegenheid in natura wordt toegekend en die, in tegenstelling tot een contractueel overeengekomen bonus bijvoorbeeld, geen repetitief karakter heeft.

“We hebben hier te maken met een beloningsvorm die gebaseerd is op een korte periode, die verband houdt met een project dat tot een goed einde is gebracht. Doorgaans worden ze toegekend in de vorm van geschenken of cadeaubonnen, die onmiddellijk na de prestatie worden uitgedeeld”, aldus Isabelle Caluwaerts, Legal Expert bij Partena Professional. 

Waarom zijn “spot awards” voordelig voor de werkgever ?

“Spot awards” zijn vaak geschenken zijn waarvan de waarde gering is. De werkgever kan de kosten dus beperken. Een tweede voordeel is dat de werkgever ze kan gebruiken als teken van erkentelijkheid, wat de motivatie en de trouw van de werknemers ten goede komt”, preciseert Isabelle Caluwaerts. 

Kunnen alle werknemers er aanspraak op maken?  Kunnen ze worden “aangepast” aan de persoonlijke interesses van de werknemers?

“Spot awards” kunnen inderdaad diverse vormen aannemen, naargelang van de persoonlijke interesses van de werknemers. “Denk bijvoorbeeld aan een bon voor een uitstap, een etentje op restaurant, een bioscoopticket, een aankoopbon voor een boek of zelfs een opleiding met betrekking tot een hobby, zoals een kook- of naaicursus. Het is duidelijk een individuele beloningsvorm, in tegenstelling tot andere beloningsvormen van dezelfde soort die een collectief karakter hebben en die onder een bijzonder (para)fiscaal stelsel vallen (vb. cadeaucheques toegekend naar aanleiding van de eindejaarsfeesten of sport- en cultuurcheques)”, verduidelijkt Isabelle Caluwaerts.

Kunnen werkgevers “spot awards” gemakkelijk invoeren in hun bedrijf?

Ja. Het is een discretionair systeem, wat betekent dat het de werkgever is die naar eigen inzicht beslist zijn erkentelijkheid ten aanzien van een bepaalde werknemer uit te drukken. Niets is dus contractueel geregeld.

“De wetgever voorziet niet in een specifieke regeling voor “spot awards”; bijgevolg vallen ze niet onder een bijzonder fiscaal stelsel. Aangezien ze worden toegekend in ruil voor een bepaalde prestatie op het werk en er een direct verband is met de beroepsactiviteit, vallen ze zowel op sociaal als op fiscaal vlak onder het gewone stelsel. Ze zijn met andere woorden een alternatief loon dat in natura wordt toegekend maar dat noch op sociaal vlak, noch op fiscaal vlak aan een voordelig stelsel is onderworpen. En omdat de waarde van de geschenken gering is, is de kostprijs ervan voor de werkgever dat ook”, benadrukt Isabelle Caluwaerts.

Waarop moeten werkgevers letten bij dit type van alternatieve beloning?

“Het probleem bij dit type van beloningen is dat ze individueel worden toegekend en dat de werkgever er dus op moet toezien geen discriminatie in de hand te werken. De toekenning ervan ter beloning van een bijzondere prestatie van de werknemer moet altijd aanvaardbaar zijn voor de andere medewerkers en moet, dat spreekt voor zich, altijd rechtstreeks verband houden met de beroepsactiviteit. En wat als het niet het management zou zijn dat beslist wie een beloning verdient maar wel de medewerkers zelf? In een dergelijk systeem zouden “spot awards” een instrument kunnen zijn dat motiveert en eventuele frustraties bij sommige werknemers, met demotivatie tot gevolg, de kop indrukt”, besluit Isabelle Caluwaerts, Legal Expert bij Partena Professional.