Tijdens de coronacrisis hebben werkgevers hun werknemers vaak in zeven haasten laten telewerken. Nu hybride werken de norm lijkt te worden, is het tijd voor een grondige evaluatie.
Bijna de helft van de Belgische werknemers is van de ene dag op de andere gestart met telewerk. ‘Met uitzondering van enkele sectoren waren het gebrek aan uitrusting en een chaotische werkorganisatie de regel voor de meerderheid van de betrokkenen’, merkt Valérie Flohimont op, vice-rector bij UNamur. Als hoogleraar en onderzoeker is ze onder andere gespecialiseerd in welzijn op het werk en sociaal recht.
De stress en frustratie die sommige van deze nadelen creëren, mogen niet over het hoofd worden gezien. Werknemers vonden daar vaak oplossingen voor, maar we mogen gerust zeggen dat het ‘managen’ van het telewerk niet overal even vlot verliep.
‘Er was een wirwar aan methodes en werkwijzen: van de alomtegenwoordige en overdreven directieve manager tot de absolute laissez-faire-mentaliteit en de totale afwezigheid van elk contact’, aldus Flohimont. ‘Weinig managers waren dan ook opgeleid om hun teams vanop afstand te leiden.’
‘Sommige managers hebben daarom een spoedcursus gevolgd om de situatie zo goed mogelijk aan te pakken, maar dat is een minderheid’, zegt de hoogleraar. ‘Bovendien heeft deze wanorde grote gevolgen gehad voor zowel de lichamelijke als de geestelijke gezondheid van werknemers.’
Nu het hybride werken in veel bedrijven de nieuwe manier van werken wordt, is het tijd om lessen te trekken uit het verplichte telewerk. ‘Ik hoor sommige bedrijven zover gaan dat ze zeggen dat er alleen nog maar telewerk zal zijn. Dat is een groot risico’, meent Flohimont.
Volgens de hoogleraar zou dit betekenen dat werk wordt beschouwd als een som van taken, los van de mensen die ze uitvoeren. ‘Maar de toegevoegde waarde van het werk wordt geleverd door de werknemers en door het collectieve effect. Te veel telewerk dreigt het werk te ontmenselijken en het individu af te houden van de essentie van zijn functie’, is de overtuiging van Flohimont.
‘Dat brengt risico’s met zich mee, zoals extra stress en meer kans op burn-out’, meent de hoogleraar die voorstander is van een hybride systeem. ‘Op voorwaarde dat het goed gepland en georganiseerd wordt. Werknemers moeten als het ware hun plaats terugvinden en dat is toch een grote uitdaging.’
Iedereen kan wel eens een dagje afwezig zijn op het werk, maar het wordt een probleem als er sprake is van absenteïsme. François Pichault, hoogleraar Human Resources Management bij HEC Liège en directeur bij LENTIC, vertelt over de redenen van absenteïsme en de mogelijke oplossingen.
De coronapandemie is een van die omstandigheden die triggeren. Voor sommigen was ze de katalysator om hun werk in vraag te stellen, voor anderen was ze de aanleiding om van koers of levenswijze te veranderen. In zulke situaties is de emotionele rollercoaster nooit veraf.
Ervaren overheidsdiensten de verschuiving naar hybride werken anders dan bedrijven? We legden de vraag voor aan Marie Antoine, PhD en senior consultant bij IDEA Consult en co-auteur van een studie* over telewerk in de Brusselse administratie.
