Vlot van corona-werkloosheid naar economische werkloosheid

Koninklijk Besluit n°46 past tijdelijk de bestaande stelsels van economische werkloosheid (arbeiders en bedienden) aan om de overgang te faciliteren van de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht als gevolg van Covid-19 naar deze stelsels.

Deze overgangsregeling zal in werking treden op 1 september 2020 en zal op 31 december 2020 buiten werking treden.

Bedoelde ondernemingen 

De overgangsregeling zal van toepassing zijn op ondernemingen die niet meer in de voorwaarden verkeren om zich te beroepen op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht die verband houdt met de uitbraak van Covid-19.

In dergelijk geval zullen ze een beroep kunnen doen op tijdelijke werkloosheid bij gebrek aan werk wegens economische oorzaken.

Tijdelijke aanpassingen

Om de overgang van het ene naar het andere stelsel te faciliteren, worden de bestaande stelsels van economische werkloosheid voor arbeiders en bedienden tijdelijk aangepast.

Economische werkloosheid voor arbeiders

Wat de economische werkloosheid voor arbeiders betreft, hebben de tijdelijke aanpassingen betrekking op de maximale duur van de werkloosheid bij ontstentenis van een sectoraal Koninklijk Besluit:

• in geval van volledige schorsing van de arbeidsovereenkomst (volledige stopzetting van de arbeid) zal de maximaal toegestane duur worden vastgesteld op 8 weken (in plaats van normaal 4 weken);
• in geval van een regeling van gedeeltelijke arbeid ‘grote schorsing’ (minder dan 3 arbeidsdagen/week of minder dan één arbeidsweek per 2 weken met ten minste 2 arbeidsdagen) zal de maximaal toegestane duur worden vastgesteld op 18 weken (in plaats van normaal 3 maanden).

Opgelet! Met uitzondering van de hierboven vermelde tijdelijke aanpassingen zullen de andere regels van het stelsel van economische werkloosheid voor arbeiders dus ongewijzigd van toepassing blijven. De werkgever zal daarom altijd verplicht zijn (in voorkomend geval, in de vereiste vormen en termijnen):

• om een arbeider die recht heeft op bepaalde dagen inhaalrust, niet economisch werkloos te stellen;
• om het werk dat normaal had moeten worden verricht door de arbeiders tijdens de werkloosheid, niet uit te besteden aan derden;
• om de vereiste kennisgevingen en mededelingen aan de arbeiders, de ondernemingsraad/de vakbondsafvaardiging en het werkloosheidsbureau te doen;
• om een C3.2A-controleformulier af te leveren aan elke arbeider die economisch werkloos wordt gesteld;
• om het validatieboek in te vullen;
• om een ASR-scenario 2 en een ASR-scenario 5 uit te voeren;
• om aan de economisch werkloos gestelde arbeider een supplement bovenop de werkloosheidsuitkeringen te betalen (tenzij er sprake is van afwijkingen);
• om bij het verstrijken van de maximaal toegestane duur, de regeling van volledige arbeid opnieuw gedurende een volledige week in te voeren, vooraleer een nieuwe volledige of gedeeltelijke schorsing kan ingaan;
• enz.

Economische werkloosheid voor bedienden

Wat de economische werkloosheid voor bedienden betreft, hebben de tijdelijke aanpassingen betrekking op:

• enerzijds, de toepassingsvoorwaarden van de werkloosheid;
• en, anderzijds, de maximale duur ervan.

           a) Toepassingsvoorwaarden

De tijdelijke aanpassingen zijn de volgende:

• de werkgever zal moeten kunnen aantonen dat hij in het kwartaal voorafgaand aan de aanvraag tot invoering van de economische werkloosheid, een substantiële daling van ten minste 10% van de omzet of de productie heeft gekend in vergelijking met hetzelfde kwartaal van 2019 (met andere woorden, het is in het kader van de overgangsregeling niet nodig om als onderneming in moeilijkheden te worden erkend);
• de werkgever zal 2 vormingsdagen per maand moeten aanbieden aan de bedienden die in economische werkloosheid werden geplaatst.

Als de onderneming gebonden is door een ondernemingsplan, dan zal bovendien het volgende gelden:

• in dat plan moet worden aangetoond dat de onderneming in het voorafgaande kwartaal een substantiële daling van ten minste 10% van de omzet of de productie heeft gekend in vergelijking met hetzelfde kwartaal van 2019;
• in dat plan moet worden vermeld dat de werkgever zich ertoe verbindt 2 vormingsdagen per maand aan te bieden aan de bedienden die in economische werkloosheid werden geplaatst.
• dat plan mag niet afwijken van het bedrag van het supplement bovenop de werkloosheidsuitkeringen ten laste van de werkgever;
• een kopie van dat plan dient door de werkgever onverwijld te worden overgemaakt aan de ondernemingsraad of bij gebrek daaraan, aan de vakbondsafvaardiging.

We vermelden ook nog dat het ondernemingsplan niet bezorgd zal moeten worden aan de Directeur-generaal van de Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg en ook niet ter goedkeuring zal moeten worden voorgelegd aan de Commissie ‘Ondernemingsplannen’.

       b) Maximale duur 

De maximale duur van de tijdelijke werkloosheid per kalenderjaar (ofwel 16 kalenderweken in geval van volledige schorsing van de arbeidsovereenkomst, ofwel 26 kalenderweken in geval van een regeling van gedeeltelijke arbeid met ten minste 2 arbeidsdagen/week) zal met 8 kalenderweken verhoogd worden.

Opgelet! Met uitzondering van de hierboven vermelde tijdelijke aanpassingen zullen de andere regels van het stelsel van economische werkloosheid voor bedienden dus ongewijzigd van toepassing blijven. De werkgever zal daarom altijd verplicht zijn (in voorkomend geval, in de vereiste vormen en termijnen):

• om een bediende die recht heeft op bepaalde dagen inhaalrust, niet economisch werkloos te stellen;
• om het werk dat normaal had moeten worden verricht door de bedienden tijdens de werkloosheid, niet uit te besteden aan derden;
• om gebonden te zijn door een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst (cao) of, bij gebrek daaraan, een cao in de onderneming of een ondernemingsplan;
• om de cao of het ondernemingsplan neer te leggen ter griffie van de Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg;
• om het formulier C106A naar het werkloosheidsbureau te sturen;
• om de vereiste kennisgevingen en mededelingen aan de bedienden, de ondernemingsraad/de vakbondsafvaardiging en het werkloosheidsbureau te doen;
• om een C3.2A-controleformulier af te leveren aan elke bediende die economisch werkloos wordt gesteld;
• om het validatieboek in te vullen;
• om een ASR-scenario 2 en een ASR-scenario 5 uit te voeren;
• om aan de economisch werkloos gestelde bediende het supplement bovenop de werkloosheidsuitkeringen te betalen (tenzij er sprake is van afwijkingen); 
• enz.

Over bepaalde punten verwachten we nog verdere verduidelijking (bijvoorbeeld over de voorwaarden om na 31 augustus 2020 nog een beroep te kunnen doen op tijdelijke werkloosheid ‘overmacht Covid-19’). We houden u uiteraard op de hoogte.

Bron: koninklijk besluit nr. 46 van 26 juni 2020 tot uitvoering van artikel 5, § 1, 5° van de wet van 27 maart 2020 die machtiging verleent aan de Koning om maatregelen te nemen in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19 (II) tot ondersteuning van de werkgevers en de werknemers, B.S. 1 juli 2020 (art. 12 tot 14).