Tik ... tak... tik... tak...: binnenkort verplicht om de arbeidstijd van alle werknemers te registreren?

Auteur: Laurence Philippe
Leestijd: 4min
Publicatiedatum: 20/05/2019 - 16:22
Laatste update: 22/05/2019 - 11:40

Op 14 mei heeft het Europese Hof van Justitie een arrest uitgevaardigd over de arbeidstijd. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de Europese werkgevers.

Het Hof wil dat de EU-lidstaten werkgevers verplichten om een systeem op te zetten om de arbeidstijd te registreren. Betekent dit dat de prikklok verplicht wordt?

De vraag

Naar aanleiding van een beroep van een Spaanse vakbond, heeft de Audiencia Nacional (centrale rechtbank) het Hof van Justitie gevraagd of de Europese wetgeving de lidstaten oplegt om ondernemingen te verplichten een registratiesysteem voor de dagelijkse arbeidstijd in te voeren.

De Europese wetgeving voorziet immers een maximale dagelijkse en wekelijkse arbeidstijd en een minimale rusttijd. Er wordt echt niet bepaald hoe de arbeidstijd moet worden gemeten en hoe de naleving moet worden gecontroleerd.

Het arrest            

Volgens de interpretatie van het Hof van Justitie "moeten de lidstaten werkgevers verplichten een objectief, betrouwbaar en toegankelijk systeem in te voeren om de duur van de dagelijkse arbeidstijd van elke werknemer te meten".

Het Hof herinnert er echter ook aan dat de lidstaten een zekere beoordelingsmarge hebben en zelf kunnen bepalen hoe ze een dergelijk systeem opzetten. Hierbij mag men rekening houden met de specifieke kenmerken van een sector en de specifieke kenmerken van een onderneming, zoals bijvoorbeeld de omvang.

Wat te onthouden?

Deze interpretatie van het Hof van Justitie legt de nadruk op een verplichting die momenteel niet uitdrukkelijk in de Europese wetgeving is opgenomen: het meten en registreren van de arbeidstijd en dus ook van de overuren en rusttijden.

De verplichting die het Hof oplegt, rust echter niet in de eerste plaats op de werkgevers, maar op de lidstaten. Zij moeten een registratiesysteem opzetten. Het Hof laat de mogelijkheid open om deze verplichting af te stemmen op de bijzondere kenmerken van de sectoren en de specifieke kenmerken van de ondernemingen, zoals hun omvang.

Herintrede van de prikklok?

Op dit moment zijn werkgevers in België niet verplicht om de dagelijkse arbeidstijd te registeren. Wordt de prikklok in de toekomst verplicht in alle ondernemingen?

Neen, een registratiesysteem voor de dagelijkse arbeidstijd hoeft niet per se een prikklok of elektronisch tijdregistratiesysteem te zijn. De Belgische wetgeving kent al tal van maatregelen waarmee de sociale inspectie de arbeidstijd van werknemers kan bepalen.

Voor bepaalde specifieke arbeidsregimes met meer onregelmatige arbeidsroosters verplicht de wetgever werkgevers om een tijdsregistratiesysteem in te voeren. Dit is bijvoorbeeld het geval bij glijdende werktijden, flexijobs, deeltijds werk...

Ook overuren kunnen enkel verricht worden binnen een zeer strikt kader, zodat de sociale inspectie de naleving van de wetgeving ter zake kan controleren.

Ook is het zo dat voor voltijdse werknemers alle toegepaste arbeidsroosters in het arbeidsreglement moeten worden opgenomen, ook al is de registratie van de arbeidstijd niet verplicht.

Onze nationale rechtbanken zullen nu rekening moeten houden met het arrest van het Hof van Justitie bij de interpretatie van de Belgische bepalingen. De toekomst zal uitwijzen wat de impact van deze uitspraak in België op het arbeidsrecht zal zijn. Kris Peeters, Minister van Werk, heeft in een officieel persbericht gereageerd op het arrest. Uit dit arrest een verplichting afleiden voor elke Belgische werkgever om een prikklok te installeren, gaat voor hem te ver.

Bronnen: Hof van Justitie van de Europese Unie, 14 mei 2019, C-55/18. Persmededeling van Kris Peeters, “Europees Hof stelt duidelijk arbeidstijd van werknemer moet geregistreerd worden”.

 


 

De website van Partena Professional is een kanaal om informatie in een begrijpelijke vorm ter beschikking te stellen aan aangesloten leden en niet-leden. Partena Professional streeft er naar actuele informatie aan te bieden en deze informatie wordt met de grootste zorg samengesteld (onder andere in de vorm van Infoflashes). Maar aangezien de sociale en fiscale wetgeving voortdurend in beweging is, kan Partena Professional geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden inzake de juistheid, het up-to-date zijn of de volledigheid van de informatie die via deze website werd geraadpleegd of uitgewisseld. Verdere bepalingen kunnen worden nagelezen in onze algemene disclaimer die van toepassing is bij elke raadpleging van deze website. Door deze website te raadplegen, aanvaardt u uitdrukkelijk de bepalingen van deze disclaimer. Partena Professional kan de inhoud van deze disclaimer eenzijdig wijzigen.