Eenheidsstatuut: wat voorziet het wetsontwerp?

Afgelopen vrijdag 27 september keurde de ministerraad het voorontwerp van wet goed over het eenheidsstatuut.

Dit wetsontwerp voorziet in de opheffing van het onderscheid tussen arbeiders en bedienden op het vlak van opzeggingstermijnen en carenzdag zoals het Grondwettelijk Hof had opgelegd, maar ook in de invoering van nieuwe regels voor wat betreft outplacement en motivering van het ontslag en in de afschaffing van de proefperiode.

Dit ontwerp moet nu worden voorgelegd aan de Raad van State en aan het Parlement. Bijgevolg zijn de bepalingen die besproken worden in deze Infoflash onderhevig aan wijzigingen.

Deze nieuwe maatregelen zullen in werking treden op 1 januari 2014.

Duur 

Het recht op opzegging in geval van ontslag verloopt voor de werknemer (arbeider of bediende) in 3 fasen:

• tot 5 jaar anciënniteit: progressieve opbouw (zie onderstaande tabel);
• vanaf 5 jaar anciënniteit tot 20 jaar anciënniteit: opbouw ten belope van 3 weken per begonnen jaar anciënniteit;
• vanaf 20 jaar anciënniteit: opbouw ten belope van één week per begonnen jaar anciënniteit.

Opzeggingstermijnen - Opzegging door de werkgever 

 Indien de werknemer (arbeider of bediende) zijn ontslag indient, moet hij onderstaande opzeggingstermijnen naleven:

Opzeggingstermijnen - Opzegging door de werknemer 

Bedoelde werknemers 

Deze nieuwe opzeggingstermijnen zullen van toepassing zijn op alle overeenkomsten ongeacht de datum van aanwerving van de werknemer (vóór of na 1 januari 2014).
Voor de werknemers die vóór 1 januari 2014 zijn aangeworven, wordt de opzeggingstermijn in twee berekeningen opgeteld (kliksysteem) zodat ze hun rechten kunnen behouden die ze hebben verworven vóór de nieuwe opzeggingstermijnen van toepassing zijn. De opzeggingstermijn bestaat daarom enerzijds uit een termijn die bepaald wordt op basis van de anciënniteit verworven op 31 december 2013 volgens de huidige regels en anderzijds uit een termijn die bepaald wordt op basis van de anciënniteit verworven na 1 januari 2014 volgens de nieuwe regels (zie bovenstaande tabel).

Compensatie 

Voor eenzelfde anciënniteit kan er een groot verschil zijn in de opzeggingstermijn voor arbeiders die vóór 1 januari 2014 zijn aangeworven (toepassing van het kliksysteem) en arbeiders die vanaf 1 januari 2014 worden aangeworven (toepassing van de nieuwe opzeggingstermijnen)
Om dit verschil te compenseren, zullen de arbeiders aangeworven vóór 1 januari 2014 bovenop hun opzegging of hun vergoeding berekend op basis van het kliksysteem recht hebben op een 'compensatie' waardoor ze dezelfde 'bescherming' genieten als de werknemers die aangeworven worden na 1 januari 2014. Deze compensatie zal door de RVA worden toegekend volgens een welbepaald tijdschema in de vorm van een vergoeding ter compensatie van het ontslag.

Overgangsregeling 

Afwijkende opzeggingstermijnen zullen van toepassing zijn op de arbeiders die vanaf 1 januari 2014 ontslagen worden en die vallen onder paritaire comités die op 31 december 2013 lage opzeggingstermijnen voorzien. Deze overgangsregeling zal uiterlijk op 31 december 2017 ophouden te bestaan, behalve voor de arbeiders die tewerkgesteld worden op tijdelijke of mobiele arbeidsplaatsen en die bepaalde activiteiten in de bouwsector uitoefenen.

De werkgever die een werknemer ontslaat met prestatie van een opzeggingstermijn van minstens 30 weken of met toekenning van een opzeggingsvergoeding die hiermee overeenstemt, is verplicht om hem outplacement aan te bieden. De volgende modaliteiten zijn voorzien:

• in geval van ontslag met betaling van een opzeggingsvergoeding zal de waarde van de outplacement, geschat op 4 weken loon, in mindering worden gebracht van het bedrag van de opzeggingsvergoeding;
• in geval van ontslag met prestatie van een opzeggingstermijn zal de outplacement plaatsvinden tijdens het sollicitatieverlof.

Bovendien krijgen de sectoren vanaf 1 januari 2015 vijf jaar de tijd om maatregelen te voorzien om de 'inzetbaarheid' van ontslagen werknemers te verhogen. De kosten van deze maatregelen zullen ten belope van een derde worden geïntegreerd in de kosten van het ontslag.

De sociale partners zullen uiterlijk op 31 oktober 2013 binnen de Nationale Arbeidsraad een collectieve arbeidsovereenkomst moeten sluiten die voorziet in de regels m.b.t. de motivering van het ontslag die gelden voor alle werknemers.
Artikel 63 van de wet van 3 juli 1978 houdende het willekeurig ontslag van arbeiders zal worden opgeheven zodra deze collectieve arbeidsovereenkomst van kracht wordt.

Het proefbeding zal worden afgeschaft. Het proefbeding dat opgenomen is in een arbeidsovereenkomst waarvan de uitvoering een aanvang heeft genomen vóór 1 januari 2014, zal van kracht blijven tot het verstrijken van de proefperiode en de regels m.b.t. opzeggingen die gelden tot 31 december 2013 zullen hierop worden toegepast.

De carenzdag van arbeiders zal afgeschaft worden.  De periode gedekt door het gewaarborgd loon vangt bijgevolg aan vanaf de eerste dag arbeidsgeschiktheid.

Deze afschaffing wordt gecompenseerd door een verscherpte maatregel aangaande de verplichtingen van de werknemer inzake medische controle.

Bron: Ministerraad van 27 september 2013, http://www.presscenter.org.

Auteur: Catherine Legardien

01/10/2013