Ontdek alles wat je moet weten voor een succesvolle start als ondernemer.
Verhoog je slaagkansen met de hulp van onze experts.
Onze experts geven je de antwoorden die je zoekt.
Wijzig je bedrijfsgegevens via ons digitaal ondernemingsloket.
Ontdek onze handige tool voor je sociale zekerheidsdossier.
Bereken wanneer je ten vroegste op pensioen kan gaan en hoeveel pensioen je zal krijgen.
Ontdek hoe je met succes je eerste werknemer kan aanwerven.
De gids boordevol informatie. Ontdek prakische tips en advies om je allereerste werknemer aan te nemen.
Geniet de ondersteuning van ons sociaal secretariaat.
Profiteer van de expertise en kennis van Partena Professional.
Ontdek hoe Partena Professional accountants helpt.
De terugkeer naar kantoor vanaf september is voor veel werknemers ook de terugkeer naar een normalere werksituatie. Bij veel werkgevers roept die terugkeer echter heel wat vragen op over hun rechten en plichten ten overstaan van werknemers die wel en werknemers die niet zijn gevaccineerd tegen het coronavirus.
De werkgever is dan misschien wel verplicht om “als een goed huisvader te zorgen dat de arbeid wordt verricht in behoorlijke omstandigheden met betrekking tot de veiligheid en de gezondheid van de werknemer", hoe dan ook rijst de vraag hoe deze verplichting kan worden verzoend met niet alleen het recht van de werknemer op bescherming van zijn privéleven en zijn persoonsgegevens, maar ook met de antidiscriminatievoorschriften.
Een blik op de regels die op dit vlak van toepassing zijn nu alle werknemers in principe de gelegenheid hebben gehad om zich te laten vaccineren.
Vaccinatie tegen het coronavirus is momenteel niet verplicht[1] en gebeurt dus op vrijwillige basis. Bovendien is, op het ogenblik dat we dit schrijven, de vaccinatie tegen het coronavirus, in tegenstelling tot de vaccinatie tegen bepaalde andere virussen, volgens de Codex over het welzijn op het werk, niet verplicht, ongeacht de functie of de beroepscategorie van de werknemer.
In geen geval kan de werkgever zijn werknemers dus verplichten om zich te laten vaccineren.
De vaccinatiestatus van een persoon is een gezondheidsgegeven. Gezondheidsgegevens zijn een bijzondere categorie van persoonsgegevens. De GDPR verbiedt de verwerking van gezondheidsgegevens, tenzij een wettelijke bepaling dit toestaat of de betrokkene zijn vrije uitdrukkelijke toestemming heeft gegeven.
Volgens de gegevensbeschermingsautoriteit moet de werknemer een reële keuze hebben of hij al dan niet wil dat zijn gezondheidsgegevens worden verwerkt. In de relatie werknemer-werkgever is de toestemming van de werknemer zelden vrij, omdat een werknemer onder aanzienlijke druk kan worden gezet om toestemming te geven.
Daarom kan de werkgever momenteel niet, om welke reden dan ook, vragen naar de vaccinatiestatus van zijn werknemers. A fortiori kan hij van zijn werknemers niet verlangen dat zij hem hun vaccinatiecertificaat (Covid Safe Ticket) tonen.
Indien de werkgever op de hoogte is van de vaccinatiestatus van zijn werknemers, kan hij de toegang tot de arbeidsplaats niet weigeren aan niet-gevaccineerde werknemers. Er bestaat momenteel geen wettelijke verplichting om zich te laten vaccineren of voor werknemers om gevaccineerd te zijn.
De vaccinatiestatus van een persoon kan worden gelijkgesteld met de (toekomstige) gezondheidstoestand, een criterium dat wordt beschermd door de antidiscriminatieregelgeving in alle aspecten van de arbeidsrelatie (aanwerving, arbeids- en loonvoorwaarden, ontslag, enz.) Opdat het door de werkgever gemaakte onderscheid op basis van de vaccinatiestatus van de werknemer niet als (verboden) discriminatie zou worden beschouwd, moet het worden gerechtvaardigd door een legitiem doel en moeten de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn. Hoewel kan worden aanvaard dat een verschil in behandeling tussen gevaccineerde en niet-gevaccineerde werknemers kan worden gerechtvaardigd door een legitiem doel (bescherming van werknemers, klanten, patiënten, enz., continuïteit van de economische activiteit van de onderneming), zullen de middelen om dit doel te bereiken moeilijk als noodzakelijk kunnen worden beschouwd. Volgens Unia moet de werkgever inderdaad aantonen dat de genomen maatregelen "redelijkerwijs noodzakelijk" zijn om deze doelen te bereiken. De maatregelen van de werkgever zullen niet als redelijkerwijs noodzakelijk worden beschouwd indien hij minder discriminerende middelen (toepassing van de veiligheidsrichtijnen, enz.) had kunnen gebruiken om het legitieme doel te bereiken.
Daarom kan de werkgever op dit moment gevaccineerde en niet-gevaccineerde werknemers niet verschillend behandelen. Zo mag hij bijvoorbeeld niet alleen aan gevaccineerde werknemers een premie geven, hij mag niet weigeren een kandidaat in dienst te nemen omdat die niet is gevaccineerd of hij mag een werknemer niet ontslaan omdat hij niet gevaccineerd is.
In de generieke gids en de sectorgidsen (die een kader bieden om ervoor te zorgen dat de activiteiten in zo veilig en gezond mogelijke omstandigheden kunnen worden hervat) wordt geen onderscheid gemaakt tussen gevaccineerde en niet-gevaccineerde werknemers. Dit betekent dus dat de werkgever verplicht is voor alle werknemers passende preventieve maatregelen te nemen zodat de regels van sociale afstand kunnen worden gerespecteerd en een maximaal beschermingsniveau kan worden geboden.
Bronnen: Unia; Gegevensbeschermingsautoriteit; Generieke gids (versie 6) en sectorgidsen: veilig aan het werk tijdens de coronacrisis; Gemeenschappelijke verklaring van de sociale partners van de Nationale Arbeidsraad en de
Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk betreffende het verbod van discriminatie van werknemers op basis van hun vaccinatiestatus voor COVID-19.
[1] Het overlegcomité van 20 augustus 2021 kondigde aan dat er wel een vaccinatieplicht zou komen voor het zorgpersoneel. Momenteel is deze verplichting nog niet van toepassing.
De website van Partena Professional is een kanaal om informatie in een begrijpelijke vorm ter beschikking te stellen aan aangesloten leden en niet-leden. Partena Professional streeft er naar actuele informatie aan te bieden en deze informatie wordt met de grootste zorg samengesteld (onder andere in de vorm van Infoflashes). Maar aangezien de sociale en fiscale wetgeving voortdurend in beweging is, kan Partena Professional geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden inzake de juistheid, het up-to-date zijn of de volledigheid van de informatie die via deze website werd geraadpleegd of uitgewisseld. Verdere bepalingen kunnen worden nagelezen in onze algemene disclaimer die van toepassing is bij elke raadpleging van deze website. Door deze website te raadplegen, aanvaardt u uitdrukkelijk de bepalingen van deze disclaimer. Partena Professional kan de inhoud van deze disclaimer eenzijdig wijzigen.