Coronavirus: welk rooster is mogelijk?

Auteur: Laurence Philippe (Legal Expert)
Leestijd: 4min
Publicatiedatum: 03/04/2020 - 15:41
Laatste update: 03/04/2020 - 16:53

Door de coronapandemie en de maatregelen die de regering heeft genomen om ze te bestrijden, zijn de normale arbeidsroosters niet altijd geschikt.

Gezien de noodzaak om bepaalde roosters te wijzigen en af te wijken van de Arbeidswet, interpreteert de FOD Werkgelegenheid de huidige crisis als een voorgekomen of dreigend ongeval. Die interpretatie heeft heel wat gevolgen. We geven hieronder tekst en uitleg. 

Voorgekomen of dreigend ongeval

De Arbeidswet voorziet in de mogelijkheid om af te wijken van heel wat regels inzake arbeidsduur bij een voorgekomen of dreigend ongeval. De huidige crisis kan beschouwd worden als zo’n ongeval.

Enerzijds is deze interpretatie van toepassing op de eerstelijnsondernemingen die de pandemie zelf bestrijden. We denken daarbij bijvoorbeeld aan de medische sector of ondernemingen die oplossingen ontwikkelen rond deze strijd (productie van mondmaskers, medische apparatuur, tests, enz.).

Aan de andere kant moeten ondernemingen die de overheidsmaatregelen toepassen om deze crisis te bestrijden, ook het hoofd bieden aan een voorgekomen of dreigend ongeval (rechtstreeks verband).

Het gaat dan bijvoorbeeld om ondernemingen die hun uurroosters uitbreiden zodat hun werknemers de regels van social distancing (1,5 m afstand tussen de werknemers) kunnen naleven of de spits in het openbaar vervoer kunnen vermijden. Een ander voorbeeld zijn de handelsondernemingen die hun roosters aanpassen aan het maximale aantal klanten per vierkante meter.

In deze verschillende situaties kunnen ondernemingen hun organisatie zo nodig aanpassen om het hoofd te bieden aan dit ‘ongeval’ en de verschillende afwijkingen inzake arbeidsduur toepassen.

Nieuw rooster

Normaal gezien mogen werknemers niet tewerkgesteld worden buiten de in het arbeidsreglement vastgelegde roosters.

Als de organisatie van de onderneming vereist dat er buiten het voorziene rooster wordt gewerkt, kan dit wel. De werknemers moeten dan op de hoogte worden gebracht van dit nieuwe rooster. Voor de werknemers waarvan het rooster is opgenomen in hun arbeidsovereenkomst, moet een bijlage aan hun overeenkomst worden toegevoegd.

 

Afwijkingen op de dagelijkse en wekelijkse arbeidsduurgrenzen

De dagelijkse en wekelijkse grenzen kunnen worden overschreden om het hoofd te bieden aan de crisis. Indien nodig kunnen de werknemers dus overuren doen. De grenzen van 11 uur per dag en 50 uur per week moeten ook niet worden nageleefd. De gemiddelde wekelijkse duur zal echter niet meer dan 48 uur mogen bedragen over een periode van 4 maanden.

Die uren moeten niet ingehaald worden als ze door werknemers van de onderneming gepresteerd worden. Als ze door werknemers van een andere onderneming - een onderaannemer - gepresteerd worden, dan moeten die uren tijdens de referteperiode worden ingehaald. Er kunnen echter 65 uren worden ingehaald binnen drie maanden na het einde van de referteperiode waarin die uren gepresteerd werden.

Voor deze overuren moet overloon betaald worden.

Voor deeltijdse werknemers zal een afwijkingsregister moeten worden ingevuld, bij gebrek aan een systeem van tijdsopvolging.

Afwijkingen op zondag- en nachtarbeid

Om de huidige crisis het hoofd te bieden, kunnen werknemers ook op zondag en 's nachts tewerkgesteld worden. Deze twee afwijkingen zijn, net als de andere, alleen van toepassing voor zover ze noodzakelijk zijn.

Controles door de sociale inspectie

Deze interpretatie van de FOD Werkgelegenheid laat een grote flexibiliteit toe bij de toepassing van de wetgeving op de arbeidsduur. Ze mag echter niet worden misbruikt. Alleen de afwijkingen die vereist zijn door de huidige situatie mogen worden toegepast. Ook achteraf zijn controles mogelijk. In geval van misbruik zal een terugkeer naar de normale uurroosters geëist worden en zal inhaalrust moeten worden toegekend.

 

Bron: Interpretatie door de FOD Tewerkstelling van de Arbeidswet van 16 maart 1971, B.S. 30 maart 1971.

De website van Partena Professional is een kanaal om informatie in een begrijpelijke vorm ter beschikking te stellen aan aangesloten leden en niet-leden. Partena Professional streeft er naar actuele informatie aan te bieden en deze informatie wordt met de grootste zorg samengesteld (onder andere in de vorm van Infoflashes). Maar aangezien de sociale en fiscale wetgeving voortdurend in beweging is, kan Partena Professional geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden inzake de juistheid, het up-to-date zijn of de volledigheid van de informatie die via deze website werd geraadpleegd of uitgewisseld. Verdere bepalingen kunnen worden nagelezen in onze algemene disclaimer die van toepassing is bij elke raadpleging van deze website. Door deze website te raadplegen, aanvaardt u uitdrukkelijk de bepalingen van deze disclaimer. Partena Professional kan de inhoud van deze disclaimer eenzijdig wijzigen.