Coronacrisis: tijdelijke arbeidsduurvermindering

Auteur: Els Poelman (Legal Expert)
Leestijd: 5min
Publicatiedatum: 03/07/2020 - 12:42
Laatste update: 08/07/2020 - 16:10

De tijdelijke vermindering van de arbeidsduur is één van de ondersteunende maatregelen beslist in de superkern van 12 juni.

In een notendop

Een onderneming kan de arbeidsduur collectief verminderen en daardoor inspelen op een verminderde produktie en/of omzet ingevolge de coronacrisis. Betrokken werknemers krijgen een omgerekend loon aangevuld door een forfaitaire looncompensatie, die het loonverlies (geheel of gedeeltelijk) dekt en gefinancierd wordt via een tijdelijke vermindering van de werkgeversbijdrage sociale zekerheid.

Deze maatregel is een bijna-exacte kopij van de crisis-arbeidsduurvermindering van 2009-2011.  Voor 2020/2021 is het bijzondere machtenbesluit gepubliceerd, maar op verschillende punten moeten we wachten op een uitvoeringsbesluit.

 

Welke werkgevers?

De maatregel is bedoeld voor ondernemingen van de private sector, die in moeilijkheden of in herstructurering zijn conform de criteria en de procedure van het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT, het vroegere brugpensioen). Er is dus een voorafgaande erkenning noodzakelijk door de Minister van Werk.

 

Welke werknemers?

De arbeidsduurvermindering is collectief, voor de hele onderneming of voor een welbepaalde categorie werknemers. Het is niet toegestaan ze op individuele basis in te voeren.

In principe gaat het om een vermindering van de voltijdse arbeidsduur. Deeltijdse werknemers zijn niet uitgesloten, en kunnen in functie van hun tewerkstellingsbreuk mee in het systeem worden betrokken.

Procedure

De arbeidsduurvermindering wordt ingevoerd:

  • hetzij via ondernemings-cao
  • hetzij, bij afwezigheid van een syndicale delegatie in de onderneming, via wijziging van het arbeidsreglement

 

Periode van toepassing

Deze maatregel is mogelijk vanaf 1 juli 2020, maar alles hangt af van de erkenning als onderneming in moeilijkheden of in herstructurering. De begindatum van die periode erkenning moet liggen in de periode 1 maart 2020 tot 31 december 2020.

 

De periode met de arbeidsduurverkorting mag hoogstens een jaar duren, en moet volledig vallen binnen de periode van erkenning als onderneming in moeilijkheden of in herstructurering.

 

Arbeidsduurvermindering

Enkel een vermindering met een vierde of een vijfde is toegestaan. Een voltijdse arbeidsduur van 38 u kan dus verlaagd worden tot 30,40 u of tot 28,50 u.

Vertrekbasis is de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur van een voltijdse werknemer, bepaald bij CAO of in het arbeidsreglement. Referentie is dus de arbeidsduur van de individuele onderneming, ook wanneer die lager is dan in de sectorale CAO.   

Voor voltijdse werknemers is er mogelijkheid tot combinatie met de tijdelijke invoering van een vierdagenweek, en een hogere doelgroepvermindering.

 

Doelgroepvermindering sociale zekerheid

Het basisbedrag van de vermindering varieert met de omvang van de arbeidsduurvermindering en (enkel voor voltijdse werknemers) de evt. combinatie met een vierdagenweek.

vermindering arbeidsduur

vierdagenweek

basisbedrag / werknemer / kwartaal

1/4

neen

750,00 €

1/4

ja

1 150,00 €

1/5e

neeb

600,00 €

1/5e

ja

1 000,00 €

De vermindering van werkgeversbijdragen loopt synchroon met de arbeidsduurvermindering, over dezelfde periode.             

Alle principes van de doelgroepverminderingen worden toegepast:

  • omrekening basisbedrag op basis van de kwartaalprestaties van de werknemer
  • cumul met de structurele vermindering, maar niet met andere doelgroepverminderingen
  • beperking tot de som van de patronale basisbijdrage en de bijdrage loonmatiging

De RSZ kan de doelgroepvermindering terugvorderen, indien wordt vastgesteld dat de werkgever de bepalingen op de arbeidsduur (bv respecteren uurroosters, betalen overloon) niet respecteert.

Looncompensatie

De arbeidsduurvermindering leidt in principe tot loonverlies, want het loon wordt omgerekend conform de nieuwe (verlaagde) arbeidsduur.

Om dat verlies (minstens gedeeltelijk) te compenseren moet de werkgever minimum 3/4e  van het basisbedrag van de doelgroepvermindering aanwenden voor een looncompensatie.

vermindering arbeidsduur

basisbedrag

doelgroepvermindering                 

minimum kwartaalbedrag

looncompensatie

 

1/4e

750,00 €

562,50 €

1/4e + vierdagenweek

1150, 00€

862,50 €

1/5e

600, 00 €

450,00 €

1/5e + vierdagenweek

1000, 00 €

750,00 €

De looncompernsatie is loon, onderworpen aan fiscale en sociale inhoudingen resp. bijdragen.

Het basisbedrag van de looncompensatie wordt éénmaal berekend bij de ingang van de arbeidsduurverkorting, en blijft constant gedurende de hele toepassingsduur. Het reëel uitbetaalde bedrag is variabel, want het basisbedrag wordt verminderd pro-rata niet betaalde prestaties.

De bruto som van gereduceerd loon en looncompensatie mag het initiële brutoloon (van voor de arbeidsduurvermindering) niet overschrijden. Hierbij wordt geen rekening gehouden met nagekomen indexeringen of baremieke aanpassingen. De looncompensatie wordt in elk geval op dit maximum geplafonneerd.

 

Verbreking arbeidsovereenkomst

Bij ontslag door de werkgever moet de verbrekingsvergoeding berekend worden op basis van het voltijds loon zonder de vermindering

 

Extra kost bij garantie minimumloon 

De interpretatie van de overheid bij dit soort maatregelen is steeds geweest,  dat de (oorspronkelijk) voltijdse werknemers verder als voltijds worden beschouwd en voltijds worden aangegeven aan de RSZ.  Dit betekent bv. ook dat ze het recht behouden op het voltijds minimumloon van de sector/onderneming ook al werken ze 1/4e of 1/5e minder. Belangrijke nuance, die de reële kost voor de werkgever zal opdrijven als de looncompensatie niet volstaat om het voltijds baremaloon te garanderen. Nieuw overleg met de FOD WASO zal duidelijkheid brengen, en zoals steeds volgen we dit van nabij.

 

Bron: Koninklijk Besluit nr. 46 van 26 juni 2020, tot uitvoering van art. 5, § 1, 5e van de wet van 27 maart 2020 die machtiging verleent aan de Koning om maatregelen te nemen in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19 tot ondersteuning van de werkgevers en de werknemers, B.S. 1 juli 2020.

De website van Partena Professional is een kanaal om informatie in een begrijpelijke vorm ter beschikking te stellen aan aangesloten leden en niet-leden. Partena Professional streeft er naar actuele informatie aan te bieden en deze informatie wordt met de grootste zorg samengesteld (onder andere in de vorm van Infoflashes). Maar aangezien de sociale en fiscale wetgeving voortdurend in beweging is, kan Partena Professional geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden inzake de juistheid, het up-to-date zijn of de volledigheid van de informatie die via deze website werd geraadpleegd of uitgewisseld. Verdere bepalingen kunnen worden nagelezen in onze algemene disclaimer die van toepassing is bij elke raadpleging van deze website. Door deze website te raadplegen, aanvaardt u uitdrukkelijk de bepalingen van deze disclaimer. Partena Professional kan de inhoud van deze disclaimer eenzijdig wijzigen.