Bijdragevermindering eerste aanwervingen wordt ingeperkt voor startups & kleine werkgevers in groep van ondernemingen

Auteur: Els Poelman (Legal Expert)
Leestijd: 12min
Publicatiedatum: 22/03/2022 - 09:02
Laatste update: 23/03/2022 - 08:55

Vanaf 2022 wordt het veel moeilijker om de bijdragevermindering eerste aanwervingen te openen in een zogenaamde “technische bedrijfseenheid”     

Een “technische bedrijfseenheid (TBE)” in deze context is een groep van ondernemingen die een onderlinge band hebben of hadden. Kan een startup in een TBE de vermindering eerste aanwervingen openen?  Tot nog toe was het antwoord niet of hoogstens summier te vinden in de reglementering en was de toepassing niet coherent, wat kon leiden tot oneigenlijk gebruik via startups gelieerd aan grotere ondernemingen. Vanaf 2022 komt daar verandering in: de nieuwe reglementering bevat een definitie van technische bedrijfseenheid (TBE), én een reeks modaliteiten die de vermindering binnen een TBE strikt regelen en inperken.

Vooraf: de nieuwe principes die gelden voor alle werkgevers zijn ook toepasbaar binnen een TBE, zie onze vorige infoflashes van 30 november 2021 over het nieuwe bedrag voor de allereerste aanwerving en 28 februari 2022 over de nieuwe toepassing in het algemeen.

Wat is een technische bedrijfseenheid (TBE)?   

De reglementering bepaalt voortaan dat een technische bedrijfseenheid bestaat uit meerdere juridische entiteiten, die een aantoonbare sociale band hebben EN een simultane of historische socio-economische verwevenheid.

De sociale band betekent dat de juridische entiteiten minstens één gemeenschappelijk persoon hebben, waarbij het statuut geen rol speelt:  werknemer, vennoot, zaakvoerder, zelfstandige…

Er is één uitzondering: de overname van werknemers uit een faillissement (hoofdstuk III cao 32bis)  creëert geen sociale band en doet geen technische bedrijfseenheid ontstaan. Een nieuwe juridische entiteit die een (deel van een) gefailleerde onderneming overneemt kan dus de vermindering toepassen voor de eerste zes werknemers. Let wel: als minstens één persoon zonder werknemersstatuut betrokken is bij de overname (bv. een ex-vennoot van de gefailleerde onderneming heeft een functie bij de overnemer) is er wél een sociale band.

De socio-economische verwevenheid slaat op de samenwerking in de praktijk, die verschillende vormen kan aannemen: de verschillende juridische entiteiten hebben activiteiten die op elkaar zijn afgestemd, zijn verzelfstandigde diensten binnen eenzelfde groep, … De RSZ evalueert dit op basis van een combinatie van criteria zoals eenzelfde uitbatingsadres, gemeenschappelijk cliënteel, gezamenlijke publiciteit, gemeenschappelijk logo en/of website…

De socio-economische verwevenheid is actueel of ligt in het verleden, en geeft aanleiding tot een kwalificatie als simultane of historische TBE

Simultane vs. historische technische bedrijfseenheid (TBE)  

Een simultane TBE bestaat uit juridische entiteiten die naast elkaar actief zijn, en die een  sociale band hebben EN een actuele socio-economische verwevenheid. Een simultane TBE functioneert grotendeels als één geheel maar bestaat formeel uit verschillende juridische entiteiten. Voorbeelden: dezelfde zaakvoerder (of vennoot, of minstens één werknemer) en de activiteiten vullen elkaar aan, zelfde cliënteel, een gemeenschappelijke website....

Een historische TBE bestaat uit juridische entiteiten die een sociale band hebben EN een socio-economische verwevenheid die in het verleden ligt. Dit komt voor wanneer juridische entiteiten ooit gezamenlijk functioneerden maar na bv. een splitsing, een vertrek van een betrokkene die een eigen zaak heeft opgericht …. hun eigen weg zijn gegaan zijn en onafhankelijk functioneren (zelfs evt. concurrenten zijn geworden).

Een simultane TBE blijft impact hebben zolang de criteria zijn voldaan, in principe kan dit onbeperkt in de tijd.

Een historische TBE heeft een impact gedurende 12 maanden na zijn “ontstaan”: bv. de opsplitsing, de juridische omvorming, het moment dat een vennoot een eigen zaak heeft opgericht… Dit is het logisch gevolg van het feit dat er bij elke aanwerving een evaluatie moet gebeuren over een referteperiode van de 12 voorafgaande maanden: op een bepaald ogenblik zal er een aanwerving gebeuren met een referteperiode waarin de aanleiding tot de historische TBE niet meer ligt.

Impact op de vermindering eerste aanwervingen - oud & nieuw in een notendop   

Tot 31.12.2021 werd de vermindering eerste aanwervingen redelijk soepel toegepast binnen een technische  bedrijfseenheid.  Een startup (juridische entiteit) binnen een TBE kon voor de eigen eerste zes aanwervingen de vermindering openen, op voorwaarde dat die aanwervingen een meer-tewerkstelling uitmaakten op niveau TBE en ongeacht de omvang van de globale TBE

Een voorbeeld van de vroegere situatie:

Werkgever A is nieuw opgericht als onderdeel van een technische bedrijfseenheid met B en C.  A doet een eerste aanwerving op 01.01.2021, dus bij evaluatie op niveau van (uitsluitend) A zelf is de eerste rangorde mogelijk. In de referteperiode 2020 waren er bij B en C 5000 werknemers tewerkgesteld. A had recht op de vermindering eerste aanwerving als er op 01.01.2021 (aanwervingsdatum) minstens 5001 werknemers waren tewerkgesteld bij A, B en C samen

Voor aanwervingen vanaf 1 januari 2022 ligt het een stuk moeilijker:

De nieuwe striktere regels voor het openen van de vermindering gelden voor alle aanwervingen vanaf 01.01.2022

Verminderingen (1e tot 6e rangorde) geopend voorafgaand aan 2022 (door een aanwerving uiterlijk 31.12.2021) blijven geopend en worden toegepast voor de resterende kwartalen, ook al zou de aanwerving volgens de nieuwe regels niet meer voldoen.

Vermindering in een simultane technische bedrijfseenheid    

Nieuwe principes vanaf 2022

1.

De vermindering wordt geopend op niveau simultane TBE

In de praktijk wordt de telberekening in de referteperiode van 12 maanden uitgevoerd op niveau simultane TBE. Voornaamste gevolg: als er in de globale simultane TBE 6 werknemers waren in de referteperiode, is er geen recht meer op de bijdragevermindering voor nieuwe aanwervingen door een juridische entiteit onderdeel van die TBE.

2.

Als er toch nog mogelijke rangorde van de vermindering (1e tot 6e ) mogelijk blijft na evaluatie van de referteperiode op niveau TBE, wordt die rangorde vastgeklikt aan de juridische entiteit die de aanwerving doet voor wat betreft het minimum aantal werknemers op aanwervingsdatum, en het minimum aantal werknemers in het toepassingskwartaal. Enkel deze werkgever kan de rangorde (indien effectief geopend) toepassen, de toepassing kan dus niet alterneren tussen verschillende werkgevers van dezelfde simultane TBE.

3.

Reglementair moet de aanwerving op niveau simultane TBE een meer-tewerkstelling uitmaken tegenover het aantal werknemers in de referteperiode, en die meer-tewerkstelling moet minstens één maand aanhouden. Op niveau simultane TBE is die voorwaarde theoretisch omdat de juridische entiteit die de aanwerving doet,  zelf het aantal werknemers moet tewerkstellen dat overeenkomt met de geopende rangorde en dat is sowieso één meer dan in de referteperiode op niveau TBE (punt 2 hiervoor). Maar let wel: de meer-tewerkstelling die het gevolg is van de aanwerving moet minstens één maand aanhouden op niveau van de globale TBE. Dit wordt heel technisch en we behandelen dit niet in detail, voor het principe zie ook voorbeeld 2 hierna. 

4.

Binnen de simultane TBE kan eenzelfde rangorde slechts éénmaal parallel worden geopend en toegepast. Dit is van belang wanneer de juridische entiteiten op hetzelfde ogenblik aanwervingen doen.

De gecombineerde toepassing van voorgaande principes betekent dat het binnen een simultane TBE heel moeilijk zo niet onmogelijk wordt nog een rangorde te openen/toe te passen.

Voorbeeld 1

A vormt een simultane TBE met B en werft een eerste werknemer aan op

01.05.2022. Referteperiode evaluatie voor het openen van een rangorde: 01.05.2021 – 30.04.2022

Stel in de referteperiode waren bij B 4 werknemers tegelijk tewerkgesteld

A kan in theorie de 5e rangorde openen, maar dan moeten er op aanwervingsdatum bij A minstens 5 werknemers zijn en er is slechts één werknemer → geen vermindering voor A

Stel in de referteperiode waren bij B 6 werknemers tegelijk tewerkgesteld

A kan geen rangorde meer openen → geen vermindering voor A

Voorbeeld 2

A vormt een simultane TBE met B en werft zijn eerste 3 werknemers aan op  

01.05.2022. Referteperiode evaluatie voor het openen van een rangorde: 01.05.2021 – 30.04.2022. In de referteperiode waren bij B 2 werknemers tewerkgesteld.

A kan de 3e rangorde (wegens 2 in de referteperiode) effectief openen omdat hij op aanwervingsdatum 3 werknemers heeft. De meer-tewerkstelling van één werknemer (tegenover de referteperiode) moet minstens één maand gehandhaafd worden door A en B samen:  A en B samen moeten dus gedurende één maand een effectief kunnen aantonen van 3 werknemers (ongeacht hun identiteit, de aanwervingen van 01.05.2022 mogen tijdens die maand vervangen worden).

Voorbeeld 3

A vormt een simultane TBE met B. Zowel A als B werft een eerste werknemer aan op 01.05.2022. De referteperiode is voor A en B exact gelijk: 01.05.2021 – 30.04.2022, met 0 werknemers.

In theorie kunnen beide aanwervingen de eerste rangorde van de vermindering openen, maar het principe van de éénmalige opening/toepassing binnen een simultane TBE verhindert dot. Er zijn geen regels voor de exclusieve toepassing - A en B worden verondersteld af te spreken welke juridische entiteit (A of B) de 1e rangorde zal openen. De keuze is definitief: het is niet mogelijk de toepassing van de vermindering af te wisselen tussen de juridische entiteiten.

Vermindering in een historische technische bedrijfseenheid   

Nieuwe principes vanaf 2022

1.

De telberekening (maximum aantal werknemers tegelijk) in de referteperiode van 12 maanden gebeurt in een eerste stap op niveau juridische entiteit

2.

De aanwerving moet een meer-tewerkstelling uitmaken op niveau globale historische TBE, en die meer-tewerkstelling moet minstens een maand aanhouden.

In de tellingen voor de meer-tewerkstelling is er voortaan toepassing van 5 “tolerantiedagen”, d.w.z. dat de 5 dagen met het hoogste aantal werknemers in de referteperiode mogen geneutraliseerd worden.

3.

Elke nieuw aangeworven werknemer die een arbeidsplaats inneemt, overgenomen van een andere juridische entiteiten binnen de TBE, wordt beschouwd als een “vervanger” en toegevoegd aan het werknemersbestand van de referteperiode.  

Dit heeft twee belangrijke gevolgen voor de werkgever die de aanwervingen doet:

  • van zodra het effectief werknemersbestand in de referteperiode van 12 maanden, vermeerderd met het aantal “vervangers”,  aan 6 komt kan geen enkele rangorde meer geopend worden;  
  • als er toch rangordes mogelijk blijven zullen de “vervangers” ervoor zorgen dat dit de minst voordelige rangordes zijn,  met het hoogste cijfer

4.

Eens de rangorde definitief bepaald wordt die vastgeklikt aan het niveau juridische entiteit voor wat betreft het minimum aantal werknemers op aanwervingsdatum en het minimum aantal werknemers in het toepassingskwartaal

De gecombineerde toepassing van de principes betekent dat het openen van een rangorde heel wat moeilijker dan voorheen, in het bijzonder als er arbeidsplaatsen worden verschoven tussen werkgevers van dezelfde TBE. 

Toepassing stap per stap - voorbeeld

A vormt en historische TBE met B en doet op 01.02.2022 de eerste 4 aanwervingen.

Referteperiode voor de evaluatie voor het openen van een rangorde: 01.02.2021 – 31.01.2022.

Stel B had in de referteperiode 300 dagen met 45 werknemers, 60 dagen met 50 werknemers en 5 dagen met 55 werknemers. B heeft op 01.02.2022 nog 48 werknemers over

STAP 1: evaluatie referteperiode op niveau van A zelf, en bepaling rangordes

Geen werknemers bij A in de referteperiode, 4 aanwervingen  → rangordes 1, 2, 3, 4 zijn mogelijk

STAP 2: evaluatie meer-tewerkstelling op niveau TBE

Het aantal werknemers in de TBE op aanwervingsdatum moet hoger zijn dan het aantal werknemers in de TBE in de referteperiode. Het positief saldo kwantificeert de meer-tewerkstelling.

Voor de telberekening in de referteperiode mogen de 5 dagen met het hoogste aantal werknemers geneutraliseerd worden, dus de 5 dagen met 55 werknemers vallen weg en het hoogste aantal is 50.

Meer-tewerkstelling: 52 (op 01.02.2022 = 48 + 4 ) – 50 (referteperiode) = 2

STAP 3: indien de meer-tewerkstelling (STAP 2) kleiner is dan het aantal aanwervingen: correctie referteperiode en definitieve bepaling rangordes

A doet 4 aanwervingen en er is slechts een meer-tewerkstelling van 2, er zijn dus 2 “vervangers” aangeworven. Die vervangers worden toegevoegd aan het refertebestand van STAP 1, dat wordt verhoogd tot 2. Van de initiële rangordes in STAP 1 blijven enkel de 3e en 4e over.

Aangepast: stel dat A in de referteperiode 4 werknemers had, dan zou geen van de vier aanwervingen het recht openen op de vermindering wegens reeds 6 werknemers in de referteperiode (4 effectief + 2 toegevoegde vervangers)

STAP 4: evaluatie aantal werknemers op niveau juridische entiteit

Om de rangordes definitief bepaald in STAP 3 effectief te openen moet op aanwervingsdatum minstens het aantal werknemers in dienst zijn dat overeenkomt met deze rangordes.

Aangezien A op 01.02.2022 vier werknemers aanwerft, zijn er op die datum 4 werknemers tegelijk en kunnen de 3e en 4e rangorde geopend worden

STAP 5: behoud meer-tewerkstelling gedurende de maand na aanwerving

Als A de rangordes 3 en 4 toepast, moet in de volledige maand februari 2022 de tewerkstelling in de globale TBE behouden blijven op minstens 52 werknemers. Indien NIET vervalt de rangorde die niet gedekt is door één maand meer-tewerkstelling van 1 werknemer (voor alle mogelijke kwartalen).

 

Bron:

  • programmawet van 27 december 2021, BS 31 december 2021
  • koninklijk besluit van 27 januari 2022, BS 10 februari 2022
  • portaalsite RSZ

 

De website van Partena Professional is een kanaal om informatie in een begrijpelijke vorm ter beschikking te stellen aan aangesloten leden en niet-leden. Partena Professional streeft er naar actuele informatie aan te bieden en deze informatie wordt met de grootste zorg samengesteld (onder andere in de vorm van Infoflashes). Maar aangezien de sociale en fiscale wetgeving voortdurend in beweging is, kan Partena Professional geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden inzake de juistheid, het up-to-date zijn of de volledigheid van de informatie die via deze website werd geraadpleegd of uitgewisseld. Verdere bepalingen kunnen worden nagelezen in onze algemene disclaimer die van toepassing is bij elke raadpleging van deze website. Door deze website te raadplegen, aanvaardt u uitdrukkelijk de bepalingen van deze disclaimer. Partena Professional kan de inhoud van deze disclaimer eenzijdig wijzigen.