Arbeidsdeal: Het wisselend weekregime

Auteur: Laurence Philippe (Legal Expert)
Leestijd: 7min
Publicatiedatum: 17/11/2022 - 15:22
Laatste update: 21/11/2022 - 16:32

Zoals aangekondigd werden er verschillende maatregelen genomen om de werkgelegenheidsgraad te verbeteren. De wet is nu gepubliceerd. Het wisselend weekregime is een van de maatregelen die voltijdse werknemers de mogelijkheid bieden om een aanpassing van hun werktijden te vragen.

Principe

De werkgever kan zijn voltijdse werknemers toestaan om te werken volgens werktijden die verdeeld zijn over een cyclus van 2 weken. De werknemer zal zo de eerste week tot 45 uur werken en de week daarop een lichter rooster volgen. Het doel is om ouders die afwisselend voor de opvang van hun kinderen moeten zorgen de kans te geven hun privé- en beroepsleven beter op elkaar af te stemmen.

We herinneren er bovendien aan dat deeltijdse werknemers al in een cyclisch rooster kunnen worden tewerkgesteld.

Kenmerken van het wisselend weekregime

Cyclus van 2 weken

Een werknemer die volgens een wisselend weekregime werkt, kan tot 9 uur per dag en 45 uur per week werken. De uren die in de eerste week worden gewerkt, moeten in de tweede week worden gecompenseerd teneinde de wekelijkse arbeidsduur gemiddeld na te leven.

De cyclus van 2 weken is een opeenvolging van 14 dagelijkse werkroosters in een vaste volgorde. De week wordt hier niet opgevat als de periode van maandag tot zondag, maar als een opeenvolging van 7 dagen.

Een werknemer kan bijvoorbeeld van maandag 21 tot vrijdag 25 november werken in een rooster van 45 arbeidsuren. Van maandag 28 november tot vrijdag 2 december mag hij slechts 31 uur werken om te voldoen aan de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur van 38 uur die in zijn onderneming geldt.

Een andere werknemer werkt van woensdag 23 tot dinsdag 29 november in een rooster van 43 arbeidsuren. Van woensdag 30 november tot dinsdag 6 december zal hij moeten werken in een rooster van 33 arbeidsuren.

Cyclus van 4 weken

De cyclus is in principe gespreid over 2 weken, maar in twee gevallen kan hij worden gespreid over 4 weken.

Enerzijds kan de cyclus in het 3e trimester van het jaar worden gespreid over een periode van 4 opeenvolgende weken. Het doel is om gescheiden ouders in staat te stellen de best mogelijke regeling te treffen tijdens het trimester van de zomervakantie.

Anderzijds kan worden overeengekomen dat de cyclus wordt gespreid over 4 weken wegens een onvoorziene gebeurtenis in hoofde van de werknemer.

In beide gevallen moet de wekelijkse arbeidsduur gemiddeld worden gerespecteerd over deze periode van 4 weken.

Procedure

Opdat de werknemer in een wisselend weekregime kan worden tewerkgesteld, moet de werkgever het arbeidsreglement van de onderneming wijzigen en moet de werknemer een aanvraag indienen. De werkgever is niet verplicht deze arbeidsregeling in te voeren. 

Invoering op het niveau van de onderneming

Een werkgever die zijn werknemers in een wisselend weekregime wil laten werken, moet zijn arbeidsreglement aanpassen om een tijdskader te voorzien voor de concrete arbeidsroosters van de werknemers. De concrete roosters van de werknemers moeten niet worden opgenomen in het arbeidsreglement, maar wel in de overeenkomst die zij met de werkgever sluiten.

Dit tijdskader bevat ten minste:

  • De gemiddelde wekelijkse arbeidsduur die moet worden nageleefd binnen de cyclus;
  • De dagen van de week waarop arbeidsprestaties kunnen worden vastgesteld;
  • Het dagelijkse tijdvak waarbinnen arbeidsprestaties kunnen worden vastgesteld;
  • De minimale en maximale dagelijkse arbeidsduur, die niet meer dan 9 uur mag bedragen;
  • De minimale en maximale wekelijkse arbeidsduur, die niet meer dan 45 uur mag bedragen.

Verzoek van de werknemer

Wanneer de werkgever toestaat om de voltijdse arbeidstijd te presteren over een cyclus van 2 weken, kan de werknemer die dat wenst een verzoek indienen om in dit systeem te stappen. Hij mag zijn verzoek ook indienen voordat de werkgever dit regime in zijn arbeidsreglement heeft voorzien. Het verzoek van de werknemer moet schriftelijk (op papier of elektronisch) worden ingediend vóór hij in de nieuwe arbeidsregeling begint te werken. Dit verzoek is maximum 6 maanden geldig, maar is hernieuwbaar.

Weigert de werkgever het verzoek van de werknemer, dan moet hij zijn weigering schriftelijk motiveren en binnen een maand aan de werknemer bezorgen. De weigering kan op papier of elektronisch gebeuren.

Overeenkomst tussen de werkgever en de werknemer

Als de werkgever akkoord gaat, sluit hij een overeenkomst met de werknemer waarin de concrete werktijden van de werknemer opgenomen zijn. Die overeenkomst moet de volgende elementen bevatten:

  • De overeengekomen cyclus (opeenvolging van 14 dagelijkse werkroosters). Deze cyclus moet deel uitmaken van het in het arbeidsreglement voorziene kader;
  • De begin- en einddatum van de periode gedurende dewelke de regeling van toepassing is. Op elk moment moet kunnen worden bepaald wanneer de cyclus begint.

Deze overeenkomst wordt schriftelijk gesloten, ten laatste op het ogenblik waarop de werknemer volgens zijn nieuwe werktijden begint te werken. Ze is hernieuwbaar na een nieuw verzoek van de werknemer.

Er wordt ook een afschrift van deze overeenkomst bezorgd aan de werknemer.

Indien de werknemer de gemiddelde wekelijkse duur over 4 weken wil respecteren wegens een onvoorziene gebeurtenis (zie hoger), kan hij schriftelijk een verzoek indienen waarin hij de redenen voor deze aanpassing uiteenzet. Vervolgens wordt een overeenkomst gesloten die aan de oorspronkelijke overeenkomst wordt gehecht.

Raadplegen en bewaren

Het verzoek en de overeenkomst (of een afschrift ervan) moeten zich, gedurende de periode waarop ze betrekking hebben, op papier of in elektronische vorm bevinden op de plaats waar het arbeidsreglement geraadpleegd kan worden. Nadien moet de werkgever ze gedurende een periode van 5 jaar bewaren, te rekenen vanaf het einde van de periode waarop ze betrekking hebben. De werkgever die deze verplichtingen niet nakomt, loopt het risico van een strafrechtelijke sanctie.

Dezelfde verplichtingen moeten worden nagekomen voor de overeenkomst die wordt gesloten om een aangepast weekregime toe te passen in geval van onvoorziene gebeurtenissen, maar deze overeenkomst moet slechts één jaar worden bewaard vanaf de dag waarop de overeengekomen uurroosters niet langer van toepassing zijn.

Overloon en overuren

Er is een overloon verschuldigd wanneer de wekelijkse arbeidsduur meer dan 40 uur bedraagt (of een kortere duur bepaald door een collectieve arbeidsovereenkomst). Er is geen overloon verschuldigd voor tijd die is gewerkt binnen de voorwaarden en grenzen van het wisselend weekregime.

Aangezien het doel van dit regime is om één week op twee minder te werken, kan de werknemer geen vrijwillige overuren presteren in de week waarin hij minder uren werkt. Hij mag echter wel vrijwillige overuren presteren in de eerste week van de cyclus en tijdens de 2 weken van de cyclus mag hij punctuele overuren presteren.

Einde van het regime

Het wisselend weekregime wordt beëindigd aan het einde van de in de overeenkomst vastgestelde periode van maximaal 6 maanden. Er kan dan een nieuwe aanvraag en een nieuwe overeenkomst worden gesloten.

De werknemer heeft ook het recht om dit wisselend weekregime voortijdig te beëindigen. Hij moet zijn voornemen daartoe 2 weken voor het begin van een nieuwe cyclus kenbaar maken. De werkgever kan het regime niet voortijdig beëindigen.

Nadelige behandeling en bescherming tegen ontslag

Een werknemer die een verzoek indient om tewerkgesteld te worden in een wisselend weekregime kan niet nadelig behandeld worden en is beschermd tegen ontslag. De werkgever kan de overeenkomst niet beëindigen, behalve om redenen die vreemd zijn aan het verzoek. Er zijn echter geen specifieke sancties voor niet-naleving van deze verplichting.

Wilt u het wisselend weekregime invoeren in uw onderneming?

Deze nieuwe maatregel treedt in werking op 20 november 2022.

Heeft u vragen over het wisselend weekregime? Neem dan zeker contact op met onze Legal Partners via legalpartners@partena.be. U kunt best de behoeften van uw onderneming en die van uw werknemers onder de loep nemen om te zien of het wisselend weekregime daar wel goed op aansluit. Misschien zijn er wel andere arbeidsregimes die geschikter zijn?

 

Bron: Wet van 3 oktober 2022 houdende diverse arbeidsbepalingen, B.S. 10 november 2022.

De website van Partena Professional is een kanaal om informatie in een begrijpelijke vorm ter beschikking te stellen aan aangesloten leden en niet-leden. Partena Professional streeft er naar actuele informatie aan te bieden en deze informatie wordt met de grootste zorg samengesteld (onder andere in de vorm van Infoflashes). Maar aangezien de sociale en fiscale wetgeving voortdurend in beweging is, kan Partena Professional geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden inzake de juistheid, het up-to-date zijn of de volledigheid van de informatie die via deze website werd geraadpleegd of uitgewisseld. Verdere bepalingen kunnen worden nagelezen in onze algemene disclaimer die van toepassing is bij elke raadpleging van deze website. Door deze website te raadplegen, aanvaardt u uitdrukkelijk de bepalingen van deze disclaimer. Partena Professional kan de inhoud van deze disclaimer eenzijdig wijzigen.