Het eenheidsstatuut voor arbeiders en bedienden

Sinds 1 januari 2014 is het eenheidsstatuut van kracht. Partena Professional gidst je doorheen de veranderingen.

Meer dan een eeuw lang maakte het Belgische arbeidsrecht een onderscheid tussen arbeiders en bedienden. Wettelijk groeiden deze statuten uit elkaar, terwijl ze in de praktijk juist dichter bij elkaar kwamen. Want hoe maak je met de huidige werkprocessen en –technieken nog een strikt onderscheid tussen hoofd- en handenarbeid? 

In een arrest van 7 juli 2011 veroordeelde het Grondwettelijk Hof de verschillen tussen arbeiders en bedienden. De regeling voor de opzeggingstermijn en de carensdag waren in strijd met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie. De Belgische wetgever moest de verschillen wegwerken voor 8 juli 2013. 

Op 5 juli 2013 sloten de sociale partners een sociaal akkoord. Op 31 december 2013 verscheen het zogenaamde eenheidsstatuut in het Belgisch Staatsblad. En sindsdien gelden de volgende maatregelen:

• arbeiders en bedienden krijgen dezelfde regels voor de berekening van de opzeggingstermijn
• de carensdag en proefperiode zijn afgeschaft
• outplacement wordt nu anders geregeld

Lees verder voor meer info over elke wijziging en ontdek hoe Partena Professional je erbij helpt. 

• Contacteer ons

Nieuwe opzeggingstermijnen

Door het eenheidsstatuut zijn de opzeggingstermijnen van arbeiders en bedienden alleen nog afhankelijk van anciënniteit. Statuut (arbeider of bediende) en loon spelen dus geen rol meer.

Voor wie en hoe?

De nieuwe opzeggingstermijnen gelden voor alle werknemers met een overeenkomst van onbepaalde duur. 

Er zijn twee mogelijkheden:

1. Startte de overeenkomst vanaf 1 januari 2014? Dan is de nieuwe opzeggingstermijn volgens anciënniteit van toepassing.
2. Startte de overeenkomst vóór 1 januari 2014? Dan berekent u de opzeggingstermijn in 3 stappen (‘kliksysteem’):
   1. Stap 1: bepaal de termijn op basis van de anciënniteit op 31 december 2013 volgens de regels van voor het eenheidsstatuut*.
   2. Stap 2: bepaal de termijn op basis van de anciënniteit vanaf 1 januari 2014 volgens de nieuwe regels. 
   3. Stap 3: tel beide termijnen op.

Reken op Partena

Graag hulp bij de omschakeling naar het eenheidsstatuut? Bij Partena kan je terecht voor:

• de verplichte aanpassing aan het arbeidsreglement. We stellen voor je een bijlage op in de drie landstalen en het Engels (50 euro voor een versie in één taal, 75 euro voor twee talen en 80 euro voor drie of meer talen). 
• de berekening van de opzeggingstermijn en –vergoeding door jouw payrollconsultant.

Doorgedreven hulp? We bieden je de volgende formules aan:

• Op basis van je checklist neemt de juridische dienst alle formaliteiten op zich bij ontslag.
• Foto Light: je krijgt toegang tot de gegevens op 31 december 2013 om de opzeggingstermijn te berekenen. 
• Foto Full: voor iedere werknemer bepalen we de vaststaande opzeggingstermijn op 31 december 2013. De berekening met de verschillende parameters (anciënniteit, loon) schrijven we gedetailleerd uit. Bij eventueel ontslag in de (verre) toekomst hoef je er dan alleen nog de opzeggingstermijn vanaf 1 januari 2014 bij te tellen. 

Eenheidsstatuut schaft carensdag af

Duurde de arbeidsongeschiktheid van een arbeider minder dan veertien dagen? Dan kreeg hij de eerste dag, de carensdag, niet uitbetaald. Noch door de werkgever, noch door het ziekenfonds. 

Met het eenheidsstatuut vervalt de carensdag. Arbeiders krijgen net als bedienden een gewaarborgd loon vanaf de eerste dag arbeidsongeschiktheid. 

Verstrengde medische controle

Om werkgevers te beschermen, is de medische controle sinds 1 januari 2014 verstrengd.

Werknemers verliezen het recht op een gewaarborgd loon als ze:

• Je niet onmiddellijk laten weten dat ze arbeidsongeschikt zijn (behalve bij overmacht)
• geen medisch attest voorleggen binnen de afgesproken termijn
• zich zonder wettige reden onttrekken aan de medische controle

Nog geen verwittiging, medisch attest of bewijs van medische controle gekregen? Tot zolang kan je als werkgever weigeren het gewaarborgd loon te betalen. 

Een collectieve arbeidsovereenkomst (in jouw sector of onderneming) of het arbeidsreglement kan de periode van de dag vastleggen waarin een controle kan uitgevoerd worden: maximaal 4 opeenvolgende uren tussen 7 en 20 uur. De werknemer moet dan op zijn woonplaats zijn of op een andere verblijfplaats die hij je doorgaf. 

Reken op Partena

Hoe pak je de medische controles aan? je payrollconsultant van Partena Professional stelt je voor aan onze partner Medconsult. 

Geen proefperiode meer met eenheidsstatuut

Vanaf het eenheidsstatuut op 1 januari 2014 kan je geen proefperiode meer opnemen in een arbeidsovereenkomst. 

Bij tijdelijke, uitzend- of studentenarbeid gelden de eerste drie arbeidsdagen als proeftijd. Tijdens die periode mag elke partij zonder opzeg of vergoeding de overeenkomst beëindigen. 

Reken op Partena

Deze wijziging vlot verwerken? Partena biedt je een modeldocument van de arbeidsovereenkomst.

Nieuwe regeling outplacement 

Ontsla je een werknemer met een opzeggingstermijn van minstens 30 weken of een vergoeding die daarmee overeenkomt? Dan ben je vanaf het eenheidsstatuut verplicht om hem outplacement aan te bieden. Uitzonderingen zijn ontslag door herstructurering of om dringende redenen. 

Heeft een werknemer van ten minste 45 jaar volgens deze nieuwe regeling geen recht op outplacement? Dan krijgt hij dat (zoals vóór het eenheidsstatuut) toch vanaf 1 jaar anciënniteit. 

Sollicitatieverlof bij eenheidsstatuut

Een werknemer krijgt tijdens zijn opzeggingstermijn sollicitatieverlof:

• tijdens de laatste 26 weken: 1 of 2 keer per week en maximum 1 volledige arbeidsdag per week
• vóór de laatste 26 weken: 1 halve dag per week

Reken op Partena

Hoe voer je deze nieuwe regeling rond outplacement in?

• Gebruik de modeldocumenten van Partena Professional. 
• Informeer bij je sector of die tussenbeide komt.
  • Nee? Dan brengt je payrollconsultant van Partena Professional je in contact met onze partner Daoust of Jobguide.